تاريخ انتشار: سه شنبه 1403/3/22
کد خبر: 77032

در نشست علمی تبیین شد: دین و چالش بحران معنا در جهان امروز

حجت ‌الاسلام دکتر غلامرضا بهروزی لک، استاد علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام در بیست و پنجمین نشست علمی از سلسله جلسات و نشست های هفتگی "دین و چالش های روز" به تبیین موضوع "دین و چالش بحران معنا در جهان امروز" پرداخت.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه قرآن و حدیث، حجت الاسلام دکتر غلامرضا بهروزی لک، استاد علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام در نشست علمی "دین و چالش بحران معنا در جهان امروز" از بیست و پنجمین نشست از سلسله جلسات و نشست های "دین و چالش های روز" ویژه "چهارشنبه های اعتقادی" به بیان ویژگی‌های جهان امروز پرداخت و گفت: آشکارترین ویژگی دنیای کنونی، گسترش ارتباطات و پیدایش فضاهای مجازی است. این امر، موجب پیدایش پدیده‌ جدیدی به نام «جهانی شدن» گردیده است.

 

وی افزود: ویژگی دیگری که با موج جهانی شدن همراه است، وضعیت اندیشه و فکر مسلط در جهان می‌باشد. دنیای کنونی، دنیایی است که انسان‌ها به لحاظ فکری، دوران پسامدرن را پشت سر می‌گذارند. تا حدود نیمه قرن بیستم، دنیای مدرن وجود داشت که ویژگی مهم آن اومانیسم بود و ویژگی دیگر آن نیز همراهی اومانیسم با سکولاریسم بود.

 

ایشان اظهار داشت: سومین رکن دنیای مدرن، عقلانیت خودبنیاد بشری بود. عقلانیت خودبنیاد عبارت است از اینکه انسان‌ها به تنهایی می‌توانند مصالح خودشان را تشخیص بدهند و نیازی به هدایت وحیانی و دین ندارند. نتیجه این سه اصل یعنی اومانیسم، سکولاریسم و عقلانیت خود بنیاد؛ ریشه یافتن و ظهور دموکراسی‌های مدرن شد.

دکتر بهروزی‌لک در ادامه افزود: دستاورد مهم دوره مدرنیته این بود که دین در رأس امور نباشد؛ یعنی انسان‌محوریِ سکولارِ دارای عقل خودبنیاد آحادی که با دموکراسی تصمیم می‌گرفت، دیگر جایی برای اعمال دین نمی‌گذاشت. در دوره مدرن و با حذف دین، شاهد بحرانی بودیم که تا نیمه‌های قرن بیستم نیز ادامه داشت. حذف دین سبب شد که خلأ جدی در زندگی انسانی رخ دهد و بحرانی به نام بحران معنویت، ظهور پیدا کند.

 

استاد علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام یادآور شد: در دوره مدرن، آسایش زندگی در اوج خود بود اما آرامش وجود نداشت و انسان مدرن خود را به جای خدا گذاشته بود؛ بنابراین چه منبعی باید برای او مایه آرامش‌خاطر می‌شد؟ بحران معنویت باعث بروز بحران‌های بزرگی در زندگی فردی مثل خودکشی‌ها و در زندگی اجتماعی مثل چپاول‌ها، ظلم‌ها و پیدایش جنگ‌های بشری شد. همچنین دنیای مدرن، با معنای علمی و علم تجربی دنیا را معنا می‌کرد؛ لذا دچار بحران معنا هم شد؛ بحران معنا از بحران معنویت عمیق‌تر است، بحران معنا یعنی کدام حقیقت را باید باور کرد؟ کدام راه را باید طی کرد؟

 

ایشان در تشریح بحران معنا در جهان، گفت: به تدریج منتقدانی از درون دنیای غرب سر برآوردند و این سوال را مطرح نمودند که چرا تنها این مسیر را مسیر درست می‌دانید؟ چرا علم را فقط به علم تجربی محدود می‌کنید؟ آیا انسانی که محور قلمداد شده است، می‌تواند اراده خود را اعمال کند؟ یا انسان‌ها اسیر شرایط زنگی خود هستند؟ به تعبیر دیگر، مفهومی به نام ساختارهای اجتماعی مطرح شد و انسان‌ها را در مسلخ چارچوب‌ها، شرایط، ساختارها یا به تعبیر دیگر «جبر اجتماعی» قرار داد، لذا ارکان مدرنیته به این شکل زیر سوال رفت.

 

حجت الاسلام بهروزی لک در تبیین شائبه جدی در مسیر اومانیسم گفت: آیا انسان واقعاً محور است یا انسان‌ها اسیر دست ساختارها هستند؟ آیا علم و معنای زندگی هم بخشی از جبر و اقتضاءات و جبر ساختاری است؟؛ امروزه ما با این پدیده در دنیا مواجه هستیم لذا انسان دچار بحران نسبیت و معنا می‌شود. بشرِ قرن بیست و یکم با گسترش ارتباطات و کثرت فضاهای مجازی، اُفول مدرنیته را جشن گرفت ولی تکنولوژی‌های ارتباطی نیز گفتند که تکثر معنا وجود دارد و معلوم نیست که مسیری بر دیگری برتری داشته باشد. 

 

ایشان در پایان اظهار داشت: برخلاف موارد مذکور، وقتی خداوند متعال راهی را ارائه می‌دهد، می‌گوید که اگر به دنبال پناه می‌گردید، پناه فقط خداست تا بشر دچار سردرگمی نگردد.

 

 لازم به ذکر است نشست علمی "دین و چالش بحران معنا در جهان امروز" از بیست و پنجمیننشست از سلسله جلسات و نشست های "دین و چالش های روز"  ویژه "چهارشنبه های اعتقادی" از سوی پژوهشگاه قرآن و حدیث، انجمن کلام اسلامی حوزه، کمیته مرکزی کرسی های آزاداندیشی حوزه های علمیه و مرکز آموزش های کاربردی دفتر تبلیغات اسلامی قم  با ارائه و سخنرانی حجت الاسلام دکتر غلامرضا بهروزی لک، استاد علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام در روز چهارشنبه ۱۶ خرداد ماه ۱۴۰۳ از ساعت ۲۱ تا ۲۲ به صورت وبیناری برگزار شد.

برگزاری سلسله جلسات و نشست های "دین و چالش های روز"  هر هفته روزهای چهارشنبه از ساعت ۲۱ تا ۲۲ با ارائه و سخنرانی پژوهشگران و اساتید برجسته حوزوی و دانشگاهی از ایران و خارج از کشور به همراه پرسش و پاسخ، به صورت وبیناری برگزار می شود.

دریافت صوت جلسه بیست و پنجم 👇

  • صوت جلسه بیست و پنجم از ویژه برنامه چهارشنبه های (دانلود)