در سومین نشست از سلسله نشست های علمی پژوهشگاه در راستای چهارمین همایش علوم انسانی – اسلامی، پژوهش و فناوری "چالش های کاربردی سازی اخلاق اسلامی مورد پژوهی اخلاق فناوری اطلاعات " مطرح شد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه قرآن و حدیث، در سومین نشست از سلسله نشست های علمی پژوهشگاه در راستای چهارمین همایش علوم انسانی –اسلامی، پژوهش و فناوری با عنوان " چالش های کاربردی سازی اخلاق اسلامی: بررسی موردی اخلاق فناوری اطلاعات"که همزمان با هفته پژوهش در روز ۱۹ آذر ماه ۱۴۰۲ برگزار شد حجت الاسلام دکتر حسینعلی رحمتی، عضو هیات علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث گفت: هدف این نشست بیان برخی از مشکلات نظری و عملی فراروی بهره گیری از آموزه های اخلاقی اسلام برای فضای مجازی است.
ایشان ضمن اشاره به پیشفرض های بحث، اظهار داشت: مقصود از کاربردی کردن اخلاق اسلامی برای فضای مجازی، بهره گیری از مزیت های آموزه های اخلاق اسلامی برای استفاده درست از فضای مجازی، دفاع از نظریه جاودانگی احکام اخلاقی اسلام، تبیین حیات دین در دنیای معاصر، و توسعه دانش اخلاقی است که این موارد به عنوان برخی از ضرورت های توجه به موضوع کاربردی کردن اخلاق اسلامی برای فناوری اطلاعات و ارتباطات است.
وی اظهار داشت: برخی از چالش ها و مشکلات استفاده از اخلاق اسلامی برای فناوری اطلاعات را تمرکز بر فضای مجازی است. به عنوان چالش نخست، عدم توجه کافی افراد و نهادهای اخلاق پژوه (به ویژه حوزه های علمیه) به نقش فاوا (و اخیرا هوش مصنوعی) در حیات اخلاقی انسان امروز، لزوم اندیشه ورزی کاربردی در این زمینه، تربیت نیروهای متخصص، و تولید و تدوین منابع مکتوب در این زمینه است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث در ادامه افزود: همچنین عدم طراحی نظام اخلاقی اسلام درباره فضای مجازی به عنوان چالش دوم، و فقدان نگاه واقع بینانه، منصفانه و جامع به این فضا، به عنوان چالش سوم است.
وی خاطرنشان کرد: افراط در بدبینی و توجه صرف به رذایل، در عرصه نظر موجب «اندیشه ورزی نامتوازن» و در عرصه عمل موجب عدم اعتماد و اقبال مخاطب می شود.
حجت الاسلام دکتر رحمتی در ادامه گفت: چالش بعدی ساده انگاری و ساده سازی پژوهش علمی درباره فضای مجازی است و مواردی چون نشناختن ماهیت این فضا و عوامل موثر بر تصمیم گیری های اخلاق انسان، از جمله زمینه های این چالش است.
وی افزود: عدم توانمندی لازم اخلاق پژوهان در اجتهاد اخلاقی برای تطبیق مصادیق و مسائل فضای مجازی بر مفاهیم اخلاق اسلامی به عنوان پنجمین چالش می توان برشمرد و دلایلی چون نوپدید بودن فضای مجازی و فقدان سابقه در صدر اسلام و فقدان ارتباط موثر نهادهای اخلاق پژوه با زیست جهان نسل امروز از جمله عوامل موثر در این زمینه است.
ایشان اظهار داشت: ظهور افراد غیرمتخصص به عنوان نظریه پردازان و راهنمایان اخلاق فناوری اطلاعات و نیز ورود ماشین های هوشمند و چت بات های مبتنی بر هوش مصنوعی به عرصه اندیشه ورزی اخلاقی را به عنوان ششمین و هفتمین چالش برشمرد که محققان و مبلغان اخلاق اسلامی در ساحت اخلاق فناوری اطلاعات و فضای مجازی با آن مواجه هستند.
حجت الاسلام دکتر حجت اله بیات، عضو هیات علمی دانشگاه قرآن و حدیث که به عنوان ناقد در ادامه این نشست حضور داشت، گفت: ضرورت تعریف دقیق اصطلاحاتی چون فناوری اطلاعات و ارتباطات، رسانه و چالش اخلاقی، لزوم ارایه مصادیق بیشتر از فضای مجازی متناسب با مباحثی که مطرح شد، نیاز به تفکیک وظایف و مسوولیت های هریک از مرتبطان با فضای مجازی از یک سو، و توان علمی و روحی و اخلاقی کاربران از سوی دیگر در مسئله چالش ها، لزوم توجه به مسئله حاکمیت در این زمینه، و تفکیک بین ذاتیات و عرضیات فضای مجازی از جمله نکاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
لازم به ذکر است سومین نشست از سلسله نشست های علمی پژوهشگاه با عنوان "چالش های کاربردی سازی اخلاق اسلامی: بررسی موردی اخلاق فناوری اطلاعات"همزمان با هفته پژوهش ۱۴۰۲ در راستای چهارمین همایش علوم انسانی –اسلامی، پژوهش و فناوری، با سخنرانی حجت الاسلام دکتر حسینعلی رحمتی، عضو هیات علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث و با حضور حجت الاسلام دکتر حجت اله بیات، عضو هیات علمی دانشگاه قرآن و حدیث به عنوان ناقد و با دبیری دکتر علیرضا بشیری، مدرس حوزه و دانشگاه، با مشارکت و همکاری مجمع پژوهشگاه های علوم انسانی - اسلامی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، در روز یکشنبه ۱۹ آذر ماه ۱۴۰۲ از ساعت ۱۳ تا ۱۵ به صورت حضوری و وبیناری در سالن جلسات پژوهشگاه قرآن و حدیث برگزار شد.
دریافت صوت جلسه 👇
