73
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم

۱۵۲۱.امام على عليه السلام: در باره هيچ آيه‏اى از كتاب خدا و هيچ سنّتى از پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله از من نمى‏پرسيد ، مگر اين كه شما را از آن خبر مى‏دهم.

۱۵۲۲.امام على عليه السلام: از من از كتاب خدا بپرسيد؛ زيرا هيچ آيه‏اى نيست ، مگر اين كه مى‏دانم در شب ، نازل شده يا در روز، در دشت ، نازل شده يا در كوه.

۱۵۲۳.امام على عليه السلام: نام‏ها، داورى ميان بندگان، تفسير كتاب [خدا]، و تقسيم درست غنايم ميان آدميان ، به من آموخته شده است. هيچ موردى از علم نيست ، مگر اين كه خداوند بزرگ ، آن را به من آموخت.

۱۵۲۴.امام على عليه السلام: ميان دو جلد [قرآن‏] ، چيزى نيست كه من آن را ندانم.

۱۵۲۵.امام على عليه السلام: سوگند به آن كه دانه را شكافت و جاندار را آفريد، اگر از آيه آيه‏[ى قرآن ]از من بپرسيد كه در شب ، نازل شده يا در روز، مكّى است يا مدنى، در سفر ، نازل شده يا در حَضَر، ناسخ است يا منسوخ، محكم است يا متشابه، تأويلش چيست و تنزيلش كدام است، هر آينه شما را از آن آگاه مى‏سازم.

۱۵۲۶.امام على عليه السلام: به من فهم كتاب، و فصل الخطاب، و علم گذشتگان و اسباب ،۱ داده شده است.

1.شايد مراد از «اسباب» در اين جا ، هر وسيله‏اى است كه براى رسيدن به چيزى استفاده مى‏شود ؛ يعنى شناخت وسيله‏هايى كه از طريق آنها مى‏توان به كارهاى بزرگ، دست زد. شايد هم واژه «اسباب» را بايد «انساب» خواند كه مراد ، شناخت تبارها و خاندان‏هاست (الأمالى ، مفيد : ص ۶ ح ۳ / پانوشت مصحّح) .


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
72

۱۵۲۱.عنه عليه السلام : لا تَسأَلُونِّي عَن آيَةٍ في كِتابِ اللَّهِ ، ولا عَن سُنَّةٍ عَن رَسولِ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله إلّا أنَبأتُكُم بِذلِكَ.۱

۱۵۲۲.عنه عليه السلام : سَلوني عَن كِتابِ اللَّهِ ؛ فَإِنَّهُ لَيسَ مِن آيَةٍ إلّا وقَد عَرَفتُ بِلَيلٍ نَزَلَت أم بِنَهارٍ ، في سَهلٍ أم في جَبَلٍ .۲

۱۵۲۳.عنه عليه السلام : عُلِّمتُ الأَسماءَ ، وَالحُكومَةَ بَينَ العِبادِ ، وتَفسيرَ الكِتابِ ، وقِسمَةَ الحَقِّ مِنَ المَغانِمِ بَينَ بَني آدَمَ ، فَما شَذَّ عَنّي مِنَ العِلمِ شَي‏ءٌ إلّا وقَد عَلَّمَنيهِ المُبارَكُ .۳

۱۵۲۴.عنه عليه السلام : ما بَينَ اللَّوحَينِ شَي‏ءٌ إلّا وأنَا أعلَمُهُ .۴

۱۵۲۵.عنه عليه السلام : فَوَاللَّهِ الَّذي فَلَقَ الحَبَّةَ وبَرَأَ النَّسَمَةَ ، لَو سَأَلتُموني عَن آيَةٍ آيَةٍ في لَيلٍ اُنزِلَت أو في نَهارٍ اُنزِلَت ، مَكِّيِّها ومَدَنِيِّها ، سَفَرِيِّها وحَضَرِيِّها ، ناسِخِها ومَنسوخِها ، مُحكَمِها ومُتَشابِهِها ، وتَأويلِها وتَنزيلِها لَأَخبَرتُكُم .۵

۱۵۲۶.عنه عليه السلام : اُوتيتُ فَهمَ الكِتابِ ، وفَصلَ الخِطابِ ، وعِلمَ القُرونِ وَالأَسبابِ‏۶ . ۷

1.تفسير ابن كثير: ج ۷ ص ۳۹۰ عن أبي الطفيل وراجع : جامع بيان العلم وفضله: ج ۱ ص ۱۱۴ وتفسير نور الثقلين: ج ۵ ص ۶۴۶ ح ۲۱ .

2.الطبقات الكبرى: ج ۲ ص ۳۳۸ ، تاريخ دمشق: ج ۴۲ ص ۳۹۸ ، تاريخ الخلفاء: ص ۲۱۸ ، ذخائر العقبى: ص ۱۵۱ كلّها عن أبي الطفيل ؛ تفسير العيّاشي: ج ۲ ص ۲۸۳ ح ۳۱ عن أبي الطفيل الأمالي للصدوق: ص ۳۵۰ ح ۴۲۳ عن عبّاد بن عبداللَّه ، بصائر الدرجات: ص ۱۳۹ ح ۱ عن زاذان وكلاهما نحوه ، وراجع : عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج ۲ ص ۶۷ ح ۳۱۰ وعلل الشرائع: ص‏۴۰ ح ۱ والأمالي للمفيد: ص ۱۵۲ ح ۳ وخصائص الأئمّة عليهم السلام : ص‏۵۵ والعمدة: ص ۳۳۶ ح ۵۶۱ والمناقب لابن شهر آشوب: ج ۲ ص ۴۳ .

3.بصائر الدرجات : ص ۲۰۰ ح ۲ عن الإمام الصادق عليه السلام ، بحار الأنوار: ج ۳۹ ص ۳۴۳ ح ۱۵ .

4.تفسير العيّاشي: ج ۱ ص ۱۷ ح ۱۱ عن أبي فاختة ، بحار الأنوار: ج ۹۲ ص ۹۷ ح ۵۹ .

5.التوحيد: ص ۳۰۵ ح ۱ ، الأمالي للصدوق: ص ۴۲۳ ح ۵۶۰ ، الاحتجاج: ج ۱ ص ۶۱۰ ح ۱۳۸ ، الاختصاص : ص ۲۳۶ ، روضة الواعظين: ص ۱۳۳ كلّها عن الأصبغ بن نباتة ، المناقب لابن شهر آشوب: ج ۲ ص ۳۸ .

6.لعلّ المراد بالأسباب هنا كلّ ما يتوصّل به إلى شي‏ء ، أي معرفة الذرائع التي يتوصّل بها إلى كلّ شي‏ء من الاُمور العظيمة ، أو الصحيح «الأنساب» بدل «الأسباب» والمراد معرفة الأنساب والبيوتات (هامش المصدر) .

7.الأمالي للمفيد: ص ۶ ح ۳ ، بشارة المصطفى : ص ۴ ، تأويل الآيات الظاهرة : ج ۲ ص ۶۴۹ ح ۱۱ وفيه «وعلم القرآن» بدل «وعلم القرون» وكلّها عن الأصبغ بن نباتة ، بحار الأنوار: ج ۶ ص ۱۷۹ ح ۷ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5936
صفحه از 580
پرینت  ارسال به