کتاب‌نامه

۱. ابن خلدون‏، لباب المحصل فی اصول الدین‏، احمد فرید مزیدی‏، بیروت: دار الکتب العلمیة، ۱۴۲۵ ق‏.

۲. ابن‌ سینا، حسین بن عبداللّه، الشفاء(الطبیعیات)، سعید زاید، قم: مکتبة آیة اللّه المرعشى، ۱۴۰۴ ق.

۳. ــــــــــــــــــــــــ، الشفاء(المنطق)، سعید زاید، قم: مکتبة آیة اللّه المرعشى، ۱۴۰۴ ق.

۴. ــــــــــــــــــــــــ، النجاة من الغرق فى بحر الضلالات‏، محمد تقى دانش‌پژوه‏، تهران: انتشارات دانشگاه تهران‏، ۱۳۷۹ ش، چاپ دوم‏.

۵. ابن‏کثیر، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، دار الکتب العلمیة، بیروت: ۱۴۱۹ق.

۶. ابو اسحاق ابراهیم بن نوبخت‏، الیاقوت فی علم الکلام‏، على اکبر ضیائى‏، قم‏: کتابخانه ‌آیة اللّه مرعشى نجفى‏، ۱۴۱۳ق‏.

۷. ابو‌البرکات، المعتبر فى الحکمة، اصفهان: دانشگاه اصفهان، ۱۳۷۳ش، چاپ دوم.

۸. ارسطو، اخلاق نیکوماخوس، ترجمه: محمدحسن لطفی، طرح نو، ۱۳۹۴ش.

۹. استر‌آبادى‏، محمد جعفر، البراهین القاطعة فی شرح تجرید العقائد الساطعة، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامى‏، قم‏: مکتب الأعلام الإسلامی‏، ۱۳۸۲ ش‏.

۱۰. اشعرى‏، ابو الحسن، اللمع فی الرد علی اهل الزیغ و البدع، حموده غرابة، قاهره‏: المکتبة الازهریة للتراث‏، بی‌تا.

نباشد، لازم است خداوند عوض این درد و رنج، به فرد، نفع برساند یا از او ضرری را دفع کند. دلیل وجوب عوض این است که درد و رنج رساندن بدون عوض ظلم است و ظلم عقلاً قبیح است و خداوند مرتکب قبیح نمی‌شود.^۱

۹. وجوب انتصاف

انتصاف به معنای گرفتن حق مظلوم از ظالم است. متکلمان از آن‌رو انتصاف را بر خدا واجب می‌دانند که ترک انتصاف موجب ضایع شدن حق مظلوم شده است که عقلاً قبیح است. از سوی دیگر، خداوند ظالم را بر مظلوم متمکّن کرده است. بنابراین، اگر خداوند انتصاف را ترک کند موجب ضایع شدن حق مظلوم می‌شود که قبیح است.^۲

۱۰. قاعده اصلح

در مورد وجوب اصلح بر خدا، در میان متکلمان اختلاف‌ نظر وجود دارد. کسانی که اصلح را بر خدا واجب می‌دانند، استدلال می‌کنند که با وجود داعی و انگیزه، انجام اصلح و فقدان مانع و صارف، انجام اصلح عقلاً واجب است. این استدلال بر اساس پذیرش حُسن و قُبح عقلی است.^۳