293
اسلام‌ پژوهی در اسرائیل

مورد اشاره محققان دیگری چون جورج و جده قرار‌ گرفته‌ است. آنچه توجه به میراث فکری‌ قرائیم‌ را وجه‌ همت‌ بن شمای‌ قرار داده، وجود نسخه‌های خطی‌ فراوانی از سنت‌ فکری‌ قرائیم است. آبراهام فرکویچ یکی از برجسته‌ترین چهره‌های قرائیم است.

قرائیم یکی از فرقه‌های‌ یهودی‌ هستند که تلمود مشتمل بر میشنا (مباحث فقهی) و‌ گمارا (مباحث افسانه‌ای و اعتقادی) را قبول‌ ندارند‌ و بر اهمیت متن خود‌ تورات‌ تأکید خاصی دارند. به‌ نظر می‌رسد نام‌ قرائیم‌ را نخستین بار عالم‌ قرائیمی، بنیامین‌ نهاوندی به کار برده باشد. بر اساس آنچه عالم‌ قرائیمی قرن دوازدهم الیاهو بن ابراهیم آورده، این‌ نام‌ را ربانی‌های یهودی به کار برده‌اند. کلمه قرائیم (عبری) یا قرائیون (عربی) به خواندن‌ تورات‌ اشاره دارد‌ و برگرفته از کلمه مقراء است. درباره علت و پیدایش این نحله، نظرات مختلفی وجود دارد. برخی از محققان، این گروه را‌ تداوم‌ جریان صدوقیان می‌دانند که در برخی‌ از‌ افکار خود، همانند‌ قرائیم‌ بوده‌اند. همچنین‌ گزارش‌هایی درباره عدم‌ پذیرش‌ مشروعیت متون تدوین‎شده سنت شفاهی‌ یهودی وجود دارد. در اغلب منابع، از عنان بن داوود به عنوان مؤسس‌ حرکت‌ قرائیم‌ یاد شده است. الیشاع بن‌ ابراهام قرائیمی به‎تفصیل‌ زندگی‌ و شرح‌ حال‌ عنان‌ را آورده و گفته که ربانی‌های یهودی او را که مردی‌ دانشمند ولی آزاداندیش بود، به جای پدر به ریاست یهودیان (رأس الیهود/ رش گالوت) نگماشتند و برادر کوچک‎تر او، حنانیا را که در‌ زهد و تقوا معروف بود، به این منصب گماردند. بنا بر ظاهر، عدم انتصاب عنان بن داوود به منصب ر ش گالوت، به علت آرای وی در عدم پذیرش تلمود (سنت شفاهی یهود) بوده است. وی مدتی نیز به‌ زندان‌ افتاد‌ و در زندان هم‌بند ابوحنیفه بود. در منابع یهودی گفته شده که عنان، قیاس را از ابوحنیفه فرا گرفت. وی پس از آزادی از زندان به بیت‎المقدس رفت و در‌ آنجا کنیسه‌ای تأسیس کرد و به ترویج آرای خود پرداخت. از آثار عنان، از کتابی به نام سفر هامیتصوت در منابع یاد شده که بخش‌هایی از آن موجود‌ است. در‌ منابع کهن‌ یهودی، اطلاعات اندکی درباره عنان‌ آمده‌ است. ربی


اسلام‌ پژوهی در اسرائیل
292

تحقیق و مطالعه داشته است.

نصیر باسل

دکتر نصیر باسل۱ یکی از شخصیت‌های برجسته در حوزه مطالعات اسلام‌پژوهی و اسلام‌شناسی در اسرائیل است و متخصص در فرهنگ یهودی عربی در قرون وسطاست. وی در کوفیر یاسف در ۱۴ آوریل سال ۱۹۵۳ میلادی، به دنیا آمده و دارای ملیت اسرائیلی است و مسیحی ارتدوکسی است.

او مدرک کارشناسی ارشد خودش را در سال ۱۹۷۶ از دانشگاه عبری اورشلیم در رشته زبان عربی و عبری، دریافت کرد و در سال ۱۹۹۴ میلادی، مدرک دکترای خودش را در گرایش زبان عبری از دانشگاه بارایلان در رمت گان، اخذ کرد. وی به زبان‌های: عربی، عبری و انگلیسی تسلط دارد و با زبان آلمانی نیز آشنا هست. او در دانشگاه‌ تل‌آویو، در حوزه زبان عربی و تاریخ خاور میانه و در دانشگاه بارایلان در زمینه زبان عبری، تدریس داشته است.

هاگای بن شمای

پروفسور هاگای بن شمای۲‌ از محققان شهیر در حوزه ادبیات عربی  عبری و قرائیم در اسرائیل به شمار می‌رود. وی تأثیرات متقابل جامعه یهودی قرائیم مسلمانان‌ بر یکدیگر و تأثیرپذیری این یهودیان از کلام اسلامی -  خاصه معتزله  - را در مقالاتی بررسی‌ کرده است. تأثیرپذیری قرائیم (که‌ در میان‌ یهودیان به رد سنت شفاهی یا همان تلمود شهرت خاصی دارند) از‌ کلام‌ اسلامی به‎ویژه معتزله، نکته‌ای است که

1.. Nasir Basal.

2.. Haggai Ben-Shammai.

  • نام منبع :
    اسلام‌ پژوهی در اسرائیل
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1399
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1163
صفحه از 334
پرینت  ارسال به