249
اسلام‌ پژوهی در اسرائیل

کتاب یادشده متصدی بررسی واکنش‌های مختلف علمای اسلامی در همه نقاط جهان اسلام در برابر مظاهر عصر جدید است، و چهار بخش اصلی دارد. بخش اول این کتاب، «وارثان نبی در تاریخ اسلام» نام دارد. عنوان مقاله دوم از این بخش به قلم شموئل موره، عبارت است از: «مواضع عبدالرحمن جبرتی نسبت به علمای عصر خویش». این مقاله با عنایت به فقدان پژوهش‌های ارزشمند درباره چهره‌ای سرشناس و تأثیرگذار مانند عبدالرحمن بن حسن جبرتی عقیلی حنفی (۱۷۵۴۱۸۲۲م) موضوع بسیار جذابی را کانون بررسی قرار داده است. به رغم قدرت تحلیل قابل توجه شموئل موره در این مقاله، با کمال تأسف، بسیار بیش از آنکه به کتاب مهم و متأخر عبدالرحمن جبرتی با عنوان عجائب الآثار فی التراجم والأخبار توجه شود، به اثر متقدم و اغراق‎شده وی با عنوان مظهر التقدیس فی ذهاب دولة الفرنسیس تأکید شده است. این کتاب اساساً در فضایی برانگیخته، متعصبانه و برآشفته، تحت تأثیر حضور اروپایی‌های مسیحی در قلب جهان اسلام (مصر) نوشته شده است و چالشی مهم برای درک صحیح آرا و اندیشه‌های عبدالرحمن جبرتی به شمار می‌آید. محمدحسین رفیعی، در مقاله‌ای با عنوان «جایگاه عبدالرحمن جبرتی در تاریخ‌نگاری وهابیت»۱ این چالش‌ها را در پرتو خوانش تطبیقی دو اثر برجای‎مانده از عبدالرحمن جبرتی تحلیل کرده است.

طال شووال

خانم دکتر طال شووال۲ یکی از اعضای مؤسسه مطالعه روابط میان یهودیان، مسیحیان و مسلمانان در دانشگاه آزاد اسرائیل است.۳ وی عضو هیئت علمی دپارتمان تاریخ، جامعه‌شناسی و مطالعات یهودی در دانشگاه آزاد در اسرائیل است.

1.. رفیعی، «جایگاه عبدالرحمن جبرتی در تاریخ‌نگاری وهابیت»، ص۸۱ ـ۱۱۴.

2.. Tal Shuval.

3.. http://www.openu.ac.il/jcmcenter/about-arb.html.


اسلام‌ پژوهی در اسرائیل
248

ببرند و معلوم است که وجود مشابهت، به طور لزوم، دلیل بر اخذ و اقتباس نیست.

شموئل موره

دکتر شموئل موره۱ از جمله شخصیت‌های برجسته در اسرائیل در حوزه مطالعات اسلام‌پژوهی و اسلام‌شناسی است. او در ۲۲ ماه دسامبر سال ۱۹۳۲ میلادی، در شهر بغداد از کشور عراق، به دنیا آمد و در ۲۲ سپتامبر سال ۲۰۱۷ میلادی، دیده از دنیا فرو بست. وی از جمله پژوهشگران و اساتید گروه زبان و ادبیات عرب‌ در دانشگاه عبری اورشلیم بوده است.

در سال ۱۹۹۹ میلادی، جایزه مطالعات خاور میانه اسرائیل به وی اعطا شد. وی کتاب‌ها و مقالات زیادی به زبان‌های: عربی، عبری و انگلیسی به نگارش در آورده است.

وی در نگارش کتاب نگهبانان ایمان در عصر جدید (مدرن): علماء در خاور میانه۲ شرکت داشته است. این کتاب را مایر هاتینا۳ تدوین کرده که توسط انتشارات بریل در سال ۲۰۰۹ به عنوان شماره ۱۰۵ از مجموعه مطالعاتی پژوهش‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی خاور میانه و آسیا۴ منتشر شده است.

این کتاب، از یک کارگاه بین‎المللی با عنوان «مدرنیته پیشرو: بازاندیشی علما در خاور میانه»، برگرفته شده است؛ کارگاهی که مرکز مطالعات اسلامی نحمیا لفتسیون در دانشگاه عبری اورشلیم آن را در تاریخ ۲۶ تا ۲۷ ژوئن سال ۲۰۰۶ برگزار کرد. این مرکز، با برگزاری این کارگاه، رسمیت فراوانی در میان جوامع دانشگاهی اسرائیلی و بین‎المللی پیدا کرد.۵

1.. Shamuel Moreh.

2.. Guardians of Faith in Modern Times: ʿUlamaʾ in the Middle East

3.. Meir Hatina

4.. Social, Economic and Political Studies of the Middle East and Asia (S. E. P. S. M. E. A.)

5.. www.hum.huji.ac.il/units.php?cat=۵۳۱۷&incat=۲۹۸۱.

  • نام منبع :
    اسلام‌ پژوهی در اسرائیل
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1399
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1099
صفحه از 334
پرینت  ارسال به