وی در ادامه، برخی از آرای دانشمندان شیعه امامیه، اهل سنت و گروه‌های اشاعره، معتزله و امامیه را بررسی نموده است.

کولبرگ از میان دانشمندان شیعه امامیه، دیدگاه‌های شیخ مفید، سیدمرتضی علم الهدی، شیخ طوسی، آل نوبخت (اواسط سده دوم تا اوایل سده پنجم قمری)، خواجه‎نصیرالدین طوسی (۵۹۸۶۷۲ ق) و مقداد بن عبداللّه سیوری حلی (درگذشته ۸۲۶ ق)، و از میان دانشمندان متأخر اهل سنت، دیدگاه‌های ابن تیمیه و ابن حزم را مطرح کرده است.

در قسمت پایانی، وی با تأکید بر اهمیت لحظه‌های پایانی عمر، این نکته را گوشزد کرده است که در برخی از احادیث آمده است که چنانچه خداوند برای عبدی خیر یا شر بخواهد، فرشته‌ای را همنشین و همراه او قرار می‌دهد تا هنگام مردن در بهترین یا بدترین حالت از این دنیا برود. همچنین در احادیثی از مرگ در حالت شک و تردید سخن گفته شده است و برای جلوگیری از آن، به خواندن تلقین برای کسی که در حال احتضار است و همچنین کسی که فوت کرده و در حال تدفین است، دستور داده شده است.

«جایگاه ولدالزنا در تشیع امامی»

اتان کولبرگ مقاله «جایگاه ولدالزنا در تشیع امامی»^۱ را در یک مقدمه و سه بخش تحریر کرده است. وی در مقدمه، به طرح موضوع زنازاده در اندیشه شیعه امامیه می‎‎پردازد و می‎گوید احادیث فراوانی از شیعه امامیه بر آفرینش شیعه امامیه از سرشت پاک تأکید دارند و زنازاده را از سرشت ناپاک به شمار می‌آورند و نتیجه می‎گیرند که هیچ زنازاده‌ای، شیعه نیست.

کولبرگ در قسمت نخست، احادیثی را در توصیف زنازاده نقل و بررسی می‎کند؛

و فراوانی احادیث امام صادق علیه السلامدرباره پیامبر اسلام صلی الله علیه و الهرا مؤیدی برای این ادعا می‎داند. کولبرگ این رویکرد را توجیهی برای برخی از ویژگی‌های طرح‎شده برای امام، مانند سخن گفتن او با حیوانات -  که آن را چیزی غیرعادی و تعجب‌آور شمرده است  - بیان می‌دارد.

وی در قسمت سوم مقاله، به بیان ویژگی‌های امام علی علیه السلاممی‌پردازد و در قسمت چهارم، موضوع برائت را مطرح می‎کند و ضمن اشاره به مواردی از تأثیر پذیرفتن شیعه امامیه از معتزله به‎ویژه سیدمرتضی علم الهدی (۳۵۵ ـ ۴۳۶ق)، به حل نشدن موضوع امامت و عدم همراهی شیعه امامیه با معتزله توجه می‎دهد.

وی در قسمت پنجم این مقاله، با نگاهی تاریخی، به بحث تحقق دولت‌های شیعی امامیه تا دوره معاصر و نقش دانشمندان دینی در نگارش کتاب‌های علمی پرداخته است. او دوره آل بویه را دوران طلایی شیعه امامیه معرفی می‎کند که با بهره‌گیری از کتاب‌های مقدس در مورد طول عمر امام، به تثبیت اندیشه شیعه امامیه به‎ویژه اندیشه غیبت کمک کرده است. وی همچنین انقلاب اسلامی را با ملاحظه نظرات امام خمینی در کتاب‌های ولایت فقیه و حکومت اسلامی بررسی کرده است و معتقد است که این انقلاب با بهره‌گیری از شاخصه‌های دیدگاه امام خمینی در مباحث مرتبط با اصل ولایت و جانشینی فقیه از پیامبر و همچنین رفتار با اهل سنت از نگاه دینی، بسیار پراهمیت است.

«دکترین موافات در عقاید مسلمانان»

کولبرگ در مقاله «دکترین موافات در عقاید مسلمانان»^۱ به بررسی نظریه موافات، شیوع و اهمیت آن و نیز بهره‌گیری از آن برای قدح بیشتر صحابه پرداخته و در قسمت اول مقاله، پیشینه این تفکر را با پیشگامی گروه خوارج واکاوی کرده است.