137
اسلام‌ پژوهی در اسرائیل

به عنوان مرحله‌ای از ایمان شخص به شمار آمد.

این مقاله را مجید معارف، سید سجاد طباطبایی‎نژاد و یحیی میرحسینی در مقاله «نقد روایی  کلامی بر دیدگاه اتان کولبرگ در موضوع تقیه از منظر شیعه امامیه» نقد و بررسی کرده‎اند.۱

«برخی دیدگاه‌های زیدیه درباره صحابه»

اتان کولبرگ در مقاله «برخی دیدگاه‌های زیدیه درباره صحابه»۲ با کمک گرفتن از کتاب ویلفرد مادلونگ۳ -  که از پژوهشگران غربی در حوزه زیدیه است  - درباره القاسم بن ابراهیم و نیز فرقه زیدیه بحث می‎کند. به باور وی، درحالی‎که فرجام ارتباط القاسم بن ابراهیم با فرقه معتزله، به تأثیرپذیری وی از آنان پایان یافت، در موضوع امامت، شاخه‌هایی از زیدیه، همگام با شیعه دوازده‌امامی، قدم برداشتند و تنها در بخشی از موارد اختلاف‌های جزئی داشته‌اند و این بدان معناست که فرقه زیدیه در برابر شیعیان دوازده‌امامی، از رویکرد میانه‌تری درباره صحابه برخوردار است؛ هرچند تناقض‌هایی به دلیل همین نوع تأثیرپذیری، به وجود آمده است. به نظر کولبرگ، باور فرقه زیدیه به خدمات صحابه از یک سوی و مسلم دانستن حکومت برای امام علی علیه السلاماز سوی دیگر، مشکلی را برای فرقه زیدیه در جمع میان این دو باور با آنچه در عالم خارج رخ داده است، پدید آورده است. وی از این نگاه، به نقل و بررسی دیدگاه‌های گوناگون درباره دو خلیفه نخست (ابوبکر و عمر بن خطاب) از نگاه دانشمندان و گروه‌های زیدی مانند بتریه و جریریه پرداخته است.

1.. معارف، طباطبایی‌نژاد و میرحسینی، «نقد روایی ـ کلامی بر دیدگاه اتان کولبرگ در موضوع تقیه از منظر شیعه امامیه»، ص۱۵۵ـ۱۸۰.

2.. Some Zaydi Views on the Companions of the Prophet (۱۹۷۶).

3.. Wilferd Madelung


اسلام‌ پژوهی در اسرائیل
136

نقل امام معصوم علیه السلاماز پیامبر اسلام صلی الله علیه و الهو یا انکار آن را راه‌حل‌های احتمالی به شمار آورده است. وی به رغم همه این مسائل، بر این نکته تأکید دارد که این چالش در برابر پرسش اهل سنت، به صورت مبهم باقی مانده است.

«برخی دیدگاه‌های شیعه امامی درباره تقیه»

کولبرگ در مقاله «برخی دیدگاه‌های شیعه امامی درباره تقیه»۱ بر این باور است که علت تقیه بر اساس نظر برخی از پژوهشگران، برخورد با اهل سنت و بر اساس دیدگاه بعضی دیگر، ماهیت باطنی شیعه است. به سخن دیگر، تقیه به سبب ترس از دشمن و آموزه‌های پنهان شیعه امامیه، به دو تقیه محتاطانه و غیرمحتاطانه تقسیم می‌شود.

وی پس از این مطلب، با بررسی معنای تقیه و بیان مثال‌هایی از کاربرد آن، تقیه محتاطانه را به دو قسم منفعل (پنهان‌نما) و فریبنده (تظاهرنما) بخش‌بندی می‌کند و سپس به بیان قسمت تقیه غیرمحتاطانه و احادیثی درباره آموزه‌های باطنی و تحلیل علل عدم افشای آن می‎پردازد. نویسنده در ادامه، تحلیل گسترده‌ای را درباره کردار امامان و مؤمنان، به‎ویژه در پنهان نگاه داشتن اندیشه‌های مرتبط با امامت و همچنین شیوه پنهان نگاه داشتن نام امام عصر علیه السلامبه عنوان یک استثنا و همچنین برخورد امامان با انتشار اسرار و گزارش‌هایی در این مورد، بیان کرده است.

اتان کولبرگ در جایگاه نتیجه‌گیری از بحث خودش در این مقاله، ضمن معرفی تقیه به عنوان یکی از اصول بنیادین شیعه امامیه، به تناقض‌های رفتاری آشکار حجر بن عدی، عمرو بن حمق و رشید هجری در برخورد با اصل تقیه و به‎ویژه ماجرای عاشورا اشاره کرده است. نگارنده این مقاله، کردار امام سجاد علیه السلامرا نوعی عقب‌نشینی و سکوت برای حفظ جان خودش و شیعیان امامیه دانسته است که این مسئله مهم، اصل تقیه را در دوره امام باقر و امام صادق علیهما السلامبه گونه‌ای پیش برد که

1.. Some Imami-Shii Views on Taqiyya (۱۹۷۵).

  • نام منبع :
    اسلام‌ پژوهی در اسرائیل
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1399
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1018
صفحه از 334
پرینت  ارسال به