143
اسلام‌ پژوهی در اسرائیل

در مرحله قوه مشکل‌سازترین نیز خواهد بود. او در توجیه این کلام خود، به چگونگی طریقه الهام (وحی) به‎ویژه دیدن فرشته یا شنیدن از آن و مقایسه آن با باورهای شیعه امامیه درباره اختصاص وحی به پیامبر پرداخته است.

از نظر نویسنده، اصطلاح محدث از قرائت دانشمندان شیعه امامیه از آیه «وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِک مِن رَّسُولٍ وَلَا نَبِی إِلَّا إِذَا تَمَنَّى أَلْقَى الشَّیطَانُ فِی أُمْنِیتِهِ فَینسَخُ اللّه مَا یلْقِی الشَّیطَانُ ثُمَّ یحْکمُ اللّه آیاتِهِ وَاللّه عَلِیمٌ حَکیمٌ»۱ نشئت گرفته است. او با ذکر احادیثی، این آیه را درباره حکم بن عتیبه دانسته است.

اتان کولبرگ پس از اشاره به کاربرد اصطلاح مُحَدَّث درباره اهل‎بیت علیهم السلام و اینکه پیش‌تر اهل‎بیت علیهم السلامفقط «ملهمون» دانسته می‌شدند، با ذکر چند راهکار به معنای محدث بودن سلمان فارسی، به عنوان یک چالش اعتقادی در برابر شیعه امامیه و توسعه آن به مؤمنین، پرداخته است. او همچنین به موضع‌گیری اهل سنت در برابر شیعیان امامیه در این باره و کاربرد مُحَدَّث درباره خلیفه دوم (عمر بن خطاب) سخن رانده است. وی بر این مسئله تأکید دارد که پنهان کردن عبارت «ولا مُحَدَّثٍ» در آیه یادشده، تلاشی برای حفظ این عبارت درباره اهل‎بیت علیهم السلامو همچنین معیار اعتماد بر اصحاب بوده است.

«مناهج العارفین»

کولبرگ مقاله «مناهج العارفین»۲ را در سال ۱۹۹۰ میلادی نگاشته است. ازآنجاکه از نظر اتان کولبرگ، بررسی آثار سلمی برای تحقیق و مطالعه در تصوف اولیه، اهمیتی ویژه‌ دارد، در مقاله «مناهج العارفین» به معرفی کوتاه و تصحیح رساله‌ای در تصوف با عنوان «مناهج العارفین» پرداخته است.

1.. سورۀ حج، آیۀ ۵۲.

2.. Manahij al- Arifin (۱۹۹۰).


اسلام‌ پژوهی در اسرائیل
142

می‎گفت شیعه امامیه هرگز خود را رافضه ننامیده است و در ادامه، با بیان نمونه‌هایی از روایات، تغییر تدریجی معنای واژه رافضه از یک عنوان نامناسب به عنوانی نیکو و تفسیر مطلوب از آن را اثبات می‌کند.

کولبرگ این رخداد را کاملاً طبیعی و در راستای توجیه معنای این واژه به وسیله دانشمندان شیعه امامیه می‎داند و در قسمت دیگری از مقاله، به صورت احتمال، این‎گونه مطرح می‌کند که این باور (رافضه) در زمان قیام زید پدید آمده است و براین‎اساس احادیثی که اصطلاح رافضه در آنها بیان شده است و به امام باقر علیه السلامنسبت داده شده‎اند، ساختگی و دروغ‎اند.

«اصطلاح مُحَدَّث در شیعیان اثناعشری»

اتان کولبرگ مقاله «اصطلاح محدث در شیعیان اثناعشری»۱ را در سال ۱۹۷۹ میلادی، به نگارش در آورده است. این مقاله را مصطفی حقانی فضل در مقاله‌ای با عنوان مُحَدَّث به زبان فارسی ترجمه کرده است.۲ همچنین سیدعلی هاشمی در مقاله‌ای با عنوان «نقد اندیشه: شیوه ارتباط فرشتگان با ائمه علیهم السلام (تأملی بر مقاله محدث اتان کولبرگ)» مقاله کولبرگ را نقد و بررسی کرده است.۳

اتان کولبرگ در این مقاله علمی می‎گوید که گسترش احادیث مرتبط با علم، از لازمه‌های گسترش ادعای هدایتگری امامان معصوم بر پایه شایسته‌گی‌های امام معصوم است. وی درباره شیوه‌های انتقال علم امامان معصوم -  اعم از شفای، تراث، الهام (وحی) و کتاب  - لب به سخن گشوده است. نگارنده مقاله بر این باور است که طریقه سوم - یعنی الهام (وحی) - در عین برتری نسبت به طریقه‌های دیگر،

1.. The Term Muhaddath in Twelver Shiism (۱۹۷۹).

2.. کولبرگ، «محدث»، مجلۀ امامت‌پژوهی، ص۲۱۵ـ۲۲۵.

3.. هاشمی، «نقد اندیشه: شیوۀ ارتباط فرشتگان با ائمه علیهم السلام (تأملی بر مقاله محدث اتان کولبرگ)»، ص۲۶۵ ـ ۲۸۵.

  • نام منبع :
    اسلام‌ پژوهی در اسرائیل
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1399
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1236
صفحه از 334
پرینت  ارسال به