واقعیت نیست و واقع را تنها از دریچهای که متکلم به آن مینگرد نشان میدهد.
گوهر اصلی زبانشناسی شناختی این ادعاست که زبان نقشهبرداری مستقیم و بیواسطه از عالم واقع و موقعیتهای گوناگون نیست، بلکه تعبیرهای زبانی بیواسطه، مفهومسازیهای بشری را از عالم واقع و موقعیتهای گوناگون نشان میدهند.۱
یکی از دلایل نیاز به مفسر معصوم در تفسیر قرآن نیز همین حقیقت است؛ زیرا برای شناخت تمام واقعیت نیاز است که مفسر در ورای متن با واقعیت تماس داشته باشد. اطلاع از واقعیت –لوح محفوظ - در فهم متون وحیانی نهایت علم درباره این متون است؛ اما در صورت عدم اطلاع از واقعیت تنها متن قرآن را میتوان از دریچه مفهومسازی موجود در آیات بررسی کرد و از طریق آن به واقعیت نزدیک شد.
مفهومسازی و مخاطب متن
آیا مفهومسازی فقط در ذهن متکلم صورت میگیرد یا مفهومسازی در متن نیز صورت میگیرد. اینکه معنا را مفهومسازی دانستیم به ذهن انسان برمیگردد یا به کلام او؟ بر اساس اصل مفهومسازی، انسان در ذهن خود از اطلاعاتی برخوردار است و در مقام بیان آن را مفهومسازی میکند. در حقیقت این اصل به آن معناست که انسان در انتقال مفاهیمی که از متن دریافت کرده نیز مفهومسازی میکند. بنابراین با توجه به اصول توضیحدهنده مفهومسازی باید دید این اصول در ذهن جریان مییابند یا در کلام. برای مثال آیا معنایی که بر اساس اصل پویایی، متغیر و وابسته به چشمانداز متکلم است، در ذهن تغییر میکند یا در کلام و متن؟
باید بر این نکته تأکید کنیم که این اصول در حقیقت صفت معنا هستند، اما از این حیث که معنا امری ذهنی است. به عبارت دیگر، ذهن این تغییرات را در
