لا ذخر کالعلم۱
و گاه در بیان ارزش آن است:
- قیمة کل امرء ما یعلم۲
۲. تغییر جهانبینی
از طریق استعارههای مفهومی میتوان قالبها و مفاهیم یک فرهنگ را تغییر داد و با تغییر این قالبها و مفاهیم حتی گاه ارزشهای اجتماعی نیز تغییر میکند. برای نمونه از زن در فرهنگ جاهلیت با عنوان شاة یاد میشده است و اسلام زن را ریحانه، نام میدهد. در فرهنگ جاهلی با استفاده از یک استعاره مفهومی نوعی ارزشگذاری برای زن در نظر گرفته میشده که اسلام با استعاره المرأة ریحانه جهانبینی به کلی درباره زن تغییر کرده است.
نمونه دیگری از تغییر جهانبینی استفاده قرآن از استعاره مفهومی در تغییر نگاه به ربا است. قرآن ابتدا از قول کافران ربا را معامله بیان میکند. بنابراین استعاره ربا معامله است در فرهنگ کفر وجود دارد: (قَالُواْ إِنَّمَا الْبَیعُ مِثْلُ الرِّبَوا).۳
سپس قرآن برای تغییر این جهانبینی چند استعاره مفهومی به کار میبرد.
(الَّذِینَ یأْکلُونَ الرِّبَواْ لَا یقُومُونَ إِلَّا کمَا یقُومُ الَّذِی یتَخَبَّطُهُ الشَّیطَانُ مِنَ الْمَسّ).۴
(یمْحَقُ اللَّهُ الرِّبَواْ وَ یرْبی الصَّدَقَات).۵
(یأَیهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَ ذَرُواْ مَا بَقِی مِنَ الرِّبَواْ إِن کنتُم مُّؤْمِنِینَ).۶