استعاره‏های وجودی

استعاره‏های هستی‏شناختی^۱ تنها یکی از ابعاد قلمرو مقصد را مشخص می‏کنند و با استفاده از این استعاره قلمرو مقصد هویت مستقل می‏یابد؛ به این معنا که ذهن با الگوگیری از هویت قلمرو مبدأ به قلمرو مقصد هویت می‏بخشد.^۲ بنابراین در این‏گونه از استعاره‏های مفهومی تنها جنبه هستی‏شناختی مورد توجه قرار می‏گیرد. به بیان دیگر تنها نگاشت‏های هستی‏شناختی و ویژگی‏های وجودی قلمرو مبدأ به قلمرو مقصد انتقال می‏یابد و به ساختار درونی و جایگاه مفهوم در نظام مفهومی توجهی نمی‏شود. این قسم از استعاره مفهومی تنها هویت‏بخشی به قلمرو مقصد را در نظر دارد. البته این هویت‏بخشی ممکن است انواع گوناگون داشته باشد. برای مثال ممکن است به مفهوم قلمرو مقصد هویت انسانی بدهد. در این نوع از استعاره مفهومی، مفاهیم انتزاعی به صورت هویت‏ها و اشخاص یا اشیا تصویرسازی می‏شوند. این تصویرسازی کمک می‏کند تا همان‏گونه که در امور حسی دست به عملیات شناختی می‏زنیم، در امور انتزاعی نیز به عملیات‏های شناختی نظیر مقوله‏بندی، نمابرداری و مفهوم‏سازی نائل شویم. به این ترتیب در استعاره‏های مفهومی وجودی، قلمرو مبدأ هویت مستقل می‏یابد ولی ویژگی‏های ساختاری آن مشخص نمی‏شود.

استعاره‏های ساختاری

در استعاره مفهومی ساختاری^۳ با استفاده از ویژگی‏ها و احکام قلمرو مبدأ بعد ساختاری قلمرو مقصد شناخته می‏شود و به کمک یک مفهوم و قلمرو آن

خود وارد می‏کند، اما نمی‏توان گفت مرگ زندگی‏اش را امتحان کرد؛ زیرا مرگ موجب از بین رفتن زندگی می‏شود نه امتحان کردن آن. بنابراین با طرحواره‏هایی در ارتباط با نابود کردن، از بین بردن و بلعیدن سازگاری دارد و با ساخت‏های شناختی درس دادن و امتحان گرفتن همسانی ندارد.^۱

بدین‏ترتیب باید به این نکته توجه دهیم که استعاره مفهومی در حقیقت از لحاظ معنایی با بیان استعاری متفاوت است. در علم بلاغت بیان‏های استعاری زبانی، استعاره نام گرفته‏اند درحالی‏که استعاره مفهومی در معناشناسی شناختی پشت پرده استعاره‏های زبانی است که ریشه در همان اصل ذهنی و شناختی بودن استعاره دارد. به عبارت دیگر معناشناسان شناختی اعتقاد دارند که بیان‏های مختلف زبانی استعاری، تبلور یک استعاره ذهنی هستند که در تمامی بیان‏های زبانی مربوط به آن استعاره مشترک است.

گونه‏های استعاره‏های مفهومی

تفاوت دیگر استعاره‏های مفهومی با استعاره بلاغی در اقسامی است که در استعاره‏های مفهومی دیده می‏شود. معناشناسان شناختی گونه‏های استعاره‏های مفهومی را در سه گروه ارائه کرده‏اند^۲ که این سه گروه مبنای بیان‏های استعاری فراوانی می‏گردند. این سه دسته از استعاره‏ها عبارت‏اند از استعاره‏های وجودی، استعاره‏های ساختاری و استعاره‏های جهتی.