معناشناسی میدان‏های معنایی در آیات قرآن ارائه کرده که نه خود ایزوتسو آنها را مطرح کرده بود و نه آثار دیگری که در معرفی این روش نوشته شده‏اند به این تکنیک‏ها اشاره کرده‏اند. توجه به این تکنیک‏ها سبب می‏شود تا پژوهشگر با سهولت بیشتری مفاهیم آیات قرآن را بررسی کند و به جهان‏بینی قرآن درباره واژگان دست یابد. با اینکه معناشناسی میدان‏های معنایی، در تحلیل آیات قرآن و استخراج جهان‏بینی مفاهیم قرآنی از توان بالایی برخوردار است، اما معناشناسی شناختی از توانایی‏هایی در تحلیل متن بهره می‏برد که میدان‏های معنایی فاقد آنهاست. از جمله این توانایی‏ها، قاعده استعاره‏های مفهومی است.

روش معناشناسی میدان‏های معنایی در تحلیل مفاهیم انتزاعی و استعاری با مشکل روبه‏رو می‏شود؛ یعنی با تحلیل میدان‏های معنایی هیچ‏گاه نمی‏توانیم از مفاهیم صریح پیش‏تر برویم و بیانات استعاری قابلیت تحلیل ندارند. اساساً میدان معنایی برای تحلیل این جنبه از زبان طراحی نشده، بلکه روشی است در تقابل با معناشناسی تاریخی - لغوی. میدان‏های معنایی قصد داشت این ادعا را به اثبات برساند که معناشناسی تاریخی - لغوی برای تحلیل زبان کافی نیست و صحیح این است که زبان را امری یکپارچه در نظر بگیریم و آن را تحلیل کنیم؛ اما میدان‏های معنایی نشان نمی‏دهد که بیانات استعاری را چگونه باید تحلیل کرد و ازآنجاکه گسترش مفاهیم دینی غالباً از طریق استعاره صورت می‏گیرد، معناشناسی شناختی جهش بزرگی به‏ویژه در استخراج مفاهیم دینی از متون مقدس به شمار می‏رود.

معناشناسی شناختی از لحاظ روشی، تحول دیگری نیز ایجاد کرد و آن گذر از منطق ارسطویی است. اگرچه ماهیت معناشناسی میدان‏های معنایی با منطق ارسطویی یکسان نیست؛ زیرا میدان‏های معنایی حکایت از نسبت‏ها و

مقالاتی که در این زمینه به نگارش درآمده بودند، پاسخ داده شود.

افزون بر این در این کتاب تلاش شده است که تنها به متن قرآن بسنده نشود و کارایی روش معناشناسی شناختی در استنباط مفاهیم و نظریات برخاسته از حدیث نیز به تصویر درآید. وقتی به آثار معناشناسی شناختی نگارش‏شده در حوزه تحقیقات دینی می‏نگریم، چنین به نظر می‏آید که همواره این تلقی نزد نگارندگان وجود داشته که معناشناسی تنها در متن قرآن کارایی داشته و قرآن یکسره بریده از روایات در نظر گرفته می‏شود. با توجه به این نگاه در این کتاب دو کار انجام شد: یکی اینکه اصول معناشناسی شناختی با مباحث نظری تکمیل شد و دیگر اینکه مباحث نظری با مبانی معناشناسی شناختی پیوند یافته و در ضمن آن گسترش پیدا کرد. از نظر مصداقی نیز به مثال‏های قرآنی و روایی هر دو توجه کردیم. در مبانی به این نتیجه رسیدیم که معناشناسی قرآن بدون متن مفسر آن ناقص است و اگر قصد داشته باشیم متون وحیانی را کامل مطالعه کنیم باید معناشناسی قرآن و حدیث را در کنار یکدیگر مورد توجه قرار دهیم. این نوآوری دیگری برای کتاب معناشناسی شناختی در کاربست متون وحیانی است.

تفاوت معناشناسی شناختی با معناشناسی میدان‏های معنایی

پیش از این نگارندگان این اثر، پژوهشی را با عنوان «میدان‏های معنایی در کاربست قرآنی» منتشر کرده بودند که آن نیز به هدف معرفی یک روش معناشناسی و کاربرد آن در آیات قرآن بود. بنابراین در طلیعه این اثر باید به این پرسش پاسخ داد که چه تفاوتی میان معناشناسی شناختی و معناشناسی میدان‏های معنایی وجود دارد و این اثر چه ارتباطی با کتاب میدان‏های معنایی در کاربست قرآنی دارد.

کتاب میدان‌های معنایی در کاربست قرآنی تکنیک‏هایی در به‏کارگیری