آنقدر در زمینه توان نظامی و قوت استدلال، قوی باشد که دشمنان فکر نفوذ و سلطه بر شما را نکنند؛ یعنی همچون سدی محکم و پولادین در مقابل دشمنان باشند.۱
جالب است که در ادامه همین آیه خداوند توصیفی از جامعه اسلامی ارائه میکند که در همین راستا، گویای مسئولیت تلاش برای پیشرفت روزافزون و سریع جامعه و نظام اسلامی است. خداوند میفرماید: (وَمَثَلُهُمْ فِی الْإِنْجیلِ کَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوی عَلی سُوقِهِ یُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِیَغیظَ بِهِمُ الْکُفَّارَ؛۲ و داستان آنان در انجیل مانند کِشتهای است که جوانهاش را برآورد و آن را نیرومند گرداند و ستبر شود و بر ساقههایش راست ایستد، به گونهای که دهقانان را به شگفتی آورد. [خداوند این گونه خواسته] تا کافران را با آنها به خشم انگیزد).
بر اساس اشاره این سخن الهی، از مسئولیتهای اجتماعی مورد تأکید قرآن، رشد و پیشرفت سریع و روزافزون در همه عرصههاست؛ به شکلی که جامعه اسلامی ستبر و بادوام و انبوه شود و استخوانی در گلوی کفار خارج از جامعه ایمانی گردد؛ چون چنین جامعهای الگویی جذاب ارائه میدهد که همگان را مجذوب خود میکند و در نتیجه بازار کفر و بیایمانی کساد میگردد.
در آیهای مشابه نیز خداوند در وصف جامعه آرمانی اسلام میفرماید: «ای کسانی که ایمان آوردهاید، هر کس از شما از دین خود برگردد، بهزودی خدا گروهی [دیگر] را میآورد که آنان را دوست میدارد و آنان [نیز] او را دوست دارند. در برابر مؤمنان، فروتن، و در برابر کافران سرسخت و نیرومندند. در راه خدا جهاد میکنند و از سرزنش هیچ ملامتگری نمیترسند».۳
توصیفی که در این آیه مطرح شده (أَعِزَّةٍ عَلَی الْکافِرین)۴ است و «عزت» نیز به لحاظ لغوی مترادف با «شدت»، و به معنای قدرت و صلابت است.۵ بنابراین خداوند با اِخبار در مقام اِنشا، از اهل ایمان خواسته در برابر دشمنان کافر خود محکم، مقتدر و نفوذناپذیر باشند؛ ازاینرو لازم است افراد جامعه در مسیر رسیدن به این آرمان از هیچ تلاشی دریغ نکنند.
