بنابراین قرآن می‏فرماید عده‏ای سلطه‏گر هستند که می‏خواهند جامعه انسانی^۱ را به فساد و تباهی بکشانند و اگر خداوند آن سلطه‏گران فسادانگیز را به دست افرادی مسئولیت‏پذیر نابود نمی‏کرد، زمین را فساد می‏گرفت. لذا از این آیه نورانی فهمیده می‏شود یکی از اهداف مبارزه در اسلام آن است که جلوی تسلط مفسدان بر دنیا و تباهی جامعه بشری گرفته شود؛ ازاین‎رو مسلمانان باید مانع از تسلط مستکبران بر کل دنیا و عالم‏گیر کردن فساد آنان شوند.

اما اینکه طغیان‏گران جامعه انسانی را چگونه به فساد می‏کشانند، پرسش مهمی است و به نظر می‏رسد قدر متیقن، مراد فساد فرهنگی و اعتقادی است؛ یعنی آنان با تسلط بر جامعه انسانی، فرهنگ شهوت‏رانی، پول‏پرستی، دنیاطلبی، دین‏ستیزی، خداگریزی، خودخواهی، استعمار و اموری از این دست را مسلط می‏سازند و جامعه بشریت را در انحطاط و فساد اخلاقی و اعتقادی نابود خواهند کرد.

قرینه این برداشت، آیه دیگری است که می‏فرماید در صورت دفع نشدن دشمنان اسلام و مسلمانان، آنان اثری از دین و خداپرستی باقی نخواهند گذاشت. خداوند پس از اینکه به مسلمانان اذن قتال با دشمنانشان را می‏دهد، می‏فرماید: (وَلَوْ لا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ وَبَِیعٌ وَصَلَواتٌ وَمَساجِدُ یَذْکُرُ فیهَا اسْمُ اللَّهِ کَثیراً؛^۲ و اگر خدا بعضی از مردم را با بعض دیگر دفع نمی‏کرد، صومعه‏ها و کلیساها و کنیسه‏ها و مساجدی که نام خدا در آنها بسیار برده می‏شود، سخت ویران می‏شد).

این آیه را می‏توان تفسیری بر آیه قبل دانست و مراد از آن این است که فلسفه تشریع قتال حفظ جامعه انسانی از شر دشمنانی است که در صدد خاموش کردن نور الهی هستند و اگر با آنان مبارزه نمی‏شد، دین و نمادهایش را یک‏سره نابود می‏ساختند.^۳

ه‍ - برچیدن بساط کفر و بت‏پرستی

ازآنجاکه دشمنان اسلام کافر و غیرموحد هستند دفاع در برابر تجاوز آنان افزون بر دفاع از

ج - پایان دادن به درگیری‏های کشورهای اسلامی

سومین غرض درون‏دینی تشریع مبارزه سخت، پایان دادن به درگیری میان طوایف اسلامی است که یک طرف دست به تجاوز و تعدی زده است؛ در اینجا نیز لازم است پس از تلاش برای ایجاد سازگاری، در صورت شکست آن تلاش‏ها، متوسل به قهر و غلبه شویم و طرف تجاوزکار را سر جایش بنشانیم.

خداوند در این‏باره می‏فرماید: (وَإِنْ طائِفَتانِ مِنَ الْمُؤْمِنینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَینَهُما فَإِنْ بَغَتْ إِحْداهُما عَلَی الْأُخْری‏ فَقاتِلُوا الَّتی‏ تَبْغی‏ حَتَّی تَفی‏ءَ إِلی‏ أَمْرِ اللَّهِ؛^۱ و اگر دو طایفه از مؤمنان با هم بجنگند، میان آن دو را اصلاح دهید، و اگر [باز] یکی از آن دو بر دیگری تعدی کرد، با آن [طایفه‏ای‏] که تعدی می‏کند بجنگید تا به فرمان خدا بازگردد).

د - دفع مفسدان از صحنه روزگار و حفظ جامعه انسانی از تباهی

تا کنون با اهداف درون‏دینی مبارزه در نگاه وحیانی آشنا شدیم؛ اما از اینجا به بعد شاهد اهداف فرامرزی مبارزه هستیم.

یکی از اهداف فرامرزی و بی‏بدیل مبارزه از نگاه وحیانی، پاکسازی زمین از سلطه‏گرانی است که حضورشان در هر نقطه‏ای جز فساد و نابودی جوامع ثمره‏ای نخواهد داشت. جالب است که خداوند این مسئولیت بین‏المللی و سودمند برای کل بشریت را بر عهده مسلمانان قرار داده و بخشی از مبارزات آنان را برای تأمین این هدف مقدس اختصاص داده است.

قرآن کریم در راستای تبیین این غرض، گزارشی الهام‏بخش از مبارزه طالوت و داوود علیهما السّلام علیه زورگویان متجاوز عصر خویش و پیروزی بر آنان بیان می‏کند و در ادامه می‏فرماید: (وَلَوْ لا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَفَسَدَتِ الْأَرْضُ وَلکِنَّ اللَّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَی الْعالَمینَ؛^۲ و اگر خداوند بعضی از مردم را به وسیله بعضی دیگر دفع نمی‏کرد، زمین را فساد فرامی‏گرفت، ولی خداوند نسبت به جهانیان، لطف و احسان دارد).