همچنین گاه گذر زمان و تأمل شخصِ مورد امر و نهی، آن تأثیر ضعیف را عمق می‏بخشد؛ لذا تغییر محسوس در آینده رخ خواهد داد. نکته آخر اینکه گاه نیز تأثیر عمیق حاصل می‏شود، ولی شخصیت خاص مخاطب به او این اجازه را نمی‏دهد که در همان صحنه به تأثیرپذیری اذعان کند یا تغییر رفتاری خود را در همان زمان آشکار سازد.

در همه این موارد چه‎بسا اصرار و فشار آمر و ناهی تأثیرات مثبت اولیه را تباه کند و ناخواسته مخاطب را به عرصه لجاجت بکشاند.

ح - نیت صالح

از دیگر شروط امر به معروف و نهی از منکر، داشتن انگیزه صحیح و خالصانه است. از سویی باید انجام این دو مسئولیت با هدف اصلاح و ارتقای فرهنگی جامعه باشد (نه مثلاً به انگیزه التیام احساسات جریحه‏دار شده، تشفی خاطر و انتقام از هنجارشکنان) و از دیگر سو باید برای جلب رضایت الهی صورت گیرد.

انگیزه صحیح سبب اقدام منطقی، مسئولانه و مؤثر می‏شود و انگیزه الهی سبب پایداری بر مشکلات و موانع می‏گردد؛ چراکه اگر شخص با تندی مخاطب مواجه شود یا متحمل هزینه‏هایی گردد پاداش رفتار خود را نزد خداوند محفوظ می‏داند و همیشه از رفتار مسئولانه خود راضی است و احساس خسارت نمی‏کند و به راه خود ادامه می‏دهد.

خداوند برای تشویق داشتن انگیزه صالح می‏فرماید: به کسانی که امر به معروف را به انگیزه طلب خشنودی خداوند انجام دهند پاداشی گران‏قدر خواهیم داد^۱.^۲

نشانه نیت صالح، برخورد دلسوزانه است. در آیات متعددی بیانات دلسوزانه آمرین به معروف و نهی‏کنندگان از منکر گزارش شده است.^۳ دلسوزانه سخن گفتن در این موارد کاشف از حسن نیت و خالص بودن آن است.

یَکتُمُ إِیمَانَهُ أَ تَقْتُلُونَ رَجُلاً أَن یقُولَ رَبی‏ اللَّهُ وَقَدْ جَاءَکُم بِالْبَینَتِ مِن رَّبِّکُمْ وَإِن یَكُ کَذِبًا فَعَلَیهِ کَذِبُهُ وَإِن یَكُ صَادِقًا یُصِبْکُم بَعْضُ الَّذِی یَعِدُکُمْ؛^۱ و مرد مؤمنی از آل فرعون که ایمان خود را پنهان می‏داشت گفت: آیا می‏خواهید مردی را بکشید به خاطر اینکه می‏گوید: پروردگار من «اللَّه» است؛ درحالی‎که دلایل روشنی از سوی پروردگارتان برای شما آورده است؟! اگر دروغگو باشد، دروغش دامن خودش را خواهد گرفت؛ و اگر راستگو باشد، (دست‏کم) بعضی از عذاب‏هایی را که وعده می‏دهد به شما خواهد رسید».

ز - انتظار نداشتن پذیرش سریع یا صددرصدی

یکی از مهارت‏هایی که در انجام مسئولیت‏های فرهنگ‏سازانه باید کسب نمود نداشتن انتظار پذیرش سریع یا پذیرش کامل از سوی مخاطب است؛ چراکه فرهنگ، از مقوله‏های تدریجی است؛ لذا فعال اجتماعی نه دچار سرخوردگی و سستی اراده می‏گردد و نه گرفتار اصرار نابجا و عجله بیهوده می‏شود.

خداوند به عنوان نخستین آمر و ناهی، می‏فرماید: «در حقیقت، خدا به دادگری و نیکوکاری و بخشش به خویشاوندان فرمان می‏دهد و از کار زشت و ناپسند و ستم باز می‏دارد. به شما اندرز می‏دهد، باشد که پند گیرید».^۲

عبارت پایان این آیه که می‏فرماید: (لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ؛^۳ باشد که پند گیرید) نشان می‏دهد آمرین به معروف نباید از مردم انتظار پذیرش صددرصد داشته باشند.^۴

در واقع باید دانست تأثیرپذیری دارای شدت و ضعف است. لذا گاه تأثیرگذاری ضعیفی تحقق یافته است؛ ولی در درجه‏ای نیست که نمود بیرونی داشته باشد. لذا عنصر استمرار در امر به معروف و نهی از منکر، این تأثیر را قوت می‏بخشید و به عنوان مثال در دفعه پنجم به رتبه ظهور تأثیرات محسوس می‏رسد.