در سطح روابط کلان گروه‏ها (احزاب، ملت‏ها و دولت‏ها).

در سطح اول که سهم بیشتری از آیات این مسئولیت را نیز به خود اختصاص داده است خداوند به ایجاد صلح و آشتی و رفع تنش و درگیری میان افراد جامعه اسلامی فراخوانده است و از جمله می‏فرماید: (إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَینَ أَخَوَیکُمْ؛^۱ مؤمنان برادر یکدیگرند، پس میان برادرانتان را سازش دهید).

این آیه ریشه مسئولیت تنش‏زدایی از روابط میان افراد جامعه را اخوت ایمانی معرفی می‏کند تا در بالاترین سطح ممکن مشارکت عمومی را جذب کند؛ چراکه از نگاه اسلام تمام جامعه اسلامی برادر و خواهر یکدیگرند لذا همان‏گونه که افراد یک خانواده از درگیری اعضاء رنجیده می‏شوند و بدون فوت وقت دست به اقدامات عملی مؤثر می‏زنند در جامعه نیز باید چنین نگاهی حاکم باشد و جامعه به مثابه یک خانواده بزرگ دیده شود و برای آشتی دادن و برقراری صلح میان مسلمانان، با سرعت و بدون تأخیر قیام شود.

در آیه دیگر چنین تعبیر شده است: (أَصْلِحُوا ذاتَ بَینِکُمْ؛^۲ میانه خود را سازش دهید!). این فراز دو مفهوم را افاده می‏کند: یکی آشتی دادن میان کسانی است که دچار تنش شده‏اند و دیگری تلاش برای اصلاح روابط تنش‏آمیز خود با دیگر مسلمانان. به دیگر بیان رفع سوء تفاهم یا کدورت میان خود و دیگر افراد جامعه اسلامی نیز مصداقی از مسئویت حل تنش‏های ارتباطی است.

همچنین وقتی به بافت آیه‏ای که این فراز در آن آمده است مراجعه می‏کنیم مشاهده می‏کنیم قبل از این مسئولیت اجتماعی، امر به تقوا شده است و در پی آن نیز امر به اطاعت از خداوند و پیامبرش - یعنی محور وحدت که پیشتر گذشت - شده است: (فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَصْلِحُوا ذاتَ بَینِکُمْ وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ؛^۳ از [مخالفت فرمان] خداوند پروا کنید و میانه خود را سازش دهید و از خداوند و پیامبرش فرمان برید).

تنها به ستمکاران شما نمی‏رسد بترسید و بدانید که خدا سخت‏کیفر است‏).

یکی از مصادیق بارز فتنه‏ای که دودش در چشم همگان می‏رود اختلافات داخلی است چنان‎که صاحب المیزان معتقد است مراد از این فتنه همین است و همگان اگر نسبت به اخلاف داخلی ساکت باشند، در پیشگاه الهی مسئول هستند.^۱

همچنین از نگاه وحیانی، اختلافات، دوری دلها از همدیگر، گروه گروه شدن و سرانجام کشمکش و دشمنی با یکدیگر از آفت‏های اجتماعی است که دست‏کم دو زیان بزرگ دارد. اول اینکه سبب تسلط استعمارگران و مستکبران بر جامعه می‏شود. خداوند هنگام یادکرد بنی‏اسرائیل می‏فرماید: (إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فی الْأَرْضِ وَجَعَلَ أَهْلَهَا شِیعًا؛^۲ بی‏گمان فرعون در سرزمین [مصر] گردنکشی ورزید و مردم آنجا را دسته‏دسته کرد).

برطبق این گزارش وحیانی، فرعون - به عنوان نماد استکبار و استعمار - مردم را فرقه فرقه ساخته بود و به این شیوه حکومت ظالمانه خود را نگه می‏داشته است.

زیان دوم تفرقه‏گرایی ضعف و از بین رفتن شوکت و اقتدار امت اسلامی می‏شود. قرآن کریم در این‏باره می‏فرماید: (لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ ریحُکُمْ؛^۳ با هم نزاع مکنید که سُست شوید و شوکت شما از بین برود).

۳. حل تنش‏های ارتباطی

از نگاه وحیانی ارتباطات بادوام و با کیفیت میان افراد جامعه بسیار اهمیت دارد و هویت جمعی جامعه که برآیند روابط میان افراد جامعه است، از ارزش ویژه‏ای برخوردار است؛ چراکه جمع‏گرایی و الفت همگانی منافع بسیاری برای جامعه خواهد داشت که جای بررسی مستقل دارد. بنابراین قرآن برای آسیب‏زدایی این روابط و ترمیم آنها پیش‏بینی لازم را نموده و در این راستا در سه سطح، افراد جامعه را به تنش‏زدایی در ارتباطات و کمک به برقراری آشتی و روابط دوستانه مکلف کرده است: ۱. در سطح روابط خُرد میان اعضای جامعه ۲. در سطح روابط همسران ۳.