مالی از محرومان، روی هم رفته، موجب امنیت و آرامش اجتماعی نیز می‏شود.

البته شریک کردن ضروری و مستمر دیگران در دسترنج شخصی و گذشتن از اموال برجسته برای کمک به نیازمندان، در نگاه اول مسئولیتی سنگین می‏نماید. با این همه در نگاه توحیدی اقدام به این مسئولیتِ فوق‏العاده مؤثر در کاهش مشکلات جامعه، آسان است؛ چراکه از منظر توحیدی اولاً کسی که به مسئولیت‏های اجتماعی نوع‏دوستانه اقدام می‏کند اندکی از آنچه را «خداوند» روزی او نموده و چند روزی امانت نزد او گذاشته، در راه او می‏بخشد،^۱ لذا نه‎تنها از انفاق و بخشش در راه او ناراحت نمی‏شود، بلکه خوشحال است؛ چراکه مال خدا را به بندگان او داده، اما نتایج و برکات مادی و معنوی‏اش را برای خود خریده است. این طرز تفکر، روح انسان را از بخل و حسد پاک می‏کند، و جهان «تنازع بقا» را به دنیای «تعاون» تبدیل می‏سازد.

ثانیاً چنان‎که گذشت منفعت اصلی انفاق به خود شخص انفاق‏کننده باز می‏گردد؛ ثالثاً خداوند خود وعده داده که اموال انفاق‏شده جای‏گزین می‎شوند. در این باره قرآن می‏فرماید: (ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ شَی‏ءٍ فَهُوَ یُخْلِفُهُ وَهُوَ خَیرُ الرَّازِقینَ؛^۲ و هر چیزی را بخشش کنید او جایگزینش را می‏دهد؛ و او بهترین روزی‏دهندگان است).

رابعاً انفاق پاداش اخروی خارق‏العاده‏ای به همراه دارد که تمامی سنگینی آن را به معامله‏ای شیرینی مبدل می‏سازد. سازوکار پاداش، آن هم به شیوه‏ای خارق‏العاده درباره انفال چنین آمده است: (مَثَلُ الَّذینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ کَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ فی‏ کُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَاللَّهُ یضاعِفُ لِمَنْ یشاءُ وَاللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ؛^۳ مَثل کسانی که اموال خود را در راه خدا می‏بخشند، همانند مَثل دانه‏ایست که هفت خوشه برآورد و در هر خوشه صد دانه باشد و خدا برای هر کس که بخواهد چندین برابر می‏افزاید. خدا وسعت‏بخش داناست).

همگان در برابر آن مسئولیت دارند؛ چراکه این بی‏عدالتی و ظلم، جامعه را سرنگون می‏کند. تعدیل ثروت و تمرکززدایی ثروت، هدفی است که باید توسط همگان دنبال گردد. در واقع یکی از راه‏های نزدیک شدن به عدالت اقتصادی، اقدام به مسئولیت‏های اجتماعی نوع‏دوستانه است تا عملاً گامی در این جهت برداشته شود.

همچنین می‏توان گفت یکی از معیارهای سنجش مسئولیت‏پذیری اجتماعی، آهنگ کاهش یا افزایش شکاف طبقاتی است؛ چنان‎که میزان شکاف طبقاتی نیز می‏تواند بیانگر میزان انجام مسئولیت‏های نوع‏دوستانه باشد.

در پایان می‏توان در تبیین بیشتر فراز (أَنْفِقُوا خَیراً لِأَنْفُسِکُمْ)^۱به ابعاد دیگری نیز توجه داد و افزود: گرچه این مسئولیت اجتماعی در ظاهر نفع‏رسانی به دیگری است، اما خداوند آن را نفع‏رسانی به خود معرفی می‏کند؛ زیرا با انفاق،‎ نیاز به «احساس سودمندی» خود را نیز تأمین می‏کنیم.

همچنین با تأمین مالی نیازمندان، اقتصاد کل جامعه تقویت می‏شود و اقتصاد و اشتغال رونق می‏گیرد؛ چراکه با تقویت قدرت خرید اقشار ضعیف و در نتیجه تحریک تقاضا، تولید و عرضه تحریک می‏شود.

همچنین با رفع محرومیت‏ها، کل جامعه ارتقا می‏یابد و تا اندازه‏ای از بزه‏کاری‏هایی که مستقیم و غیرمستقیم ناشی از فقر هستند (نظیر تن‏فروشی، دزدی، اعتیاد، اختلافات خانوادگی و...) کاسته می‏شود و لذا محیط زندگی فرد و خانواده‏اش بهبود می‏یابد؛ شکاف طبقاتی کاسته می‏شود و شادکامی افراد ضعیف جامعه افزایش می‏یابد.

از دیگر سو این مال انفاقی تبدیل به نعمت‏های صدها برابر بهتر می‏شود که در جهان آخرت به آدمی بازمی‏گردد و افزون بر اینها چه‎بسا یکی از علل سفارش به رسیدگی به اقشار کم‏درآمد از بین بردن حسادت‏ها و کینه‏ورزی‏هایی است که فقرا نسبت به افراد دارا پیدا می‏کنند و به نوبه خود سبب بروز مشکلات یا نهضت‏های اجتماعی می‏گردد. لذا حمایت