همزمان باعث اقدام متقابل حاکمان اموی شد).۱ پس این فرض محتمل است که منشأ اعتقاد به یکسانی سرنوشت بنیاسرائیل و جامعه اسلامی، به منزله یک کل واحد،۲ شکل محدودتر شیعی این نظریه باشد، که به رابطه نزدیک تاریخ بنیاسرائیل و تاریخ اهل البیت [علیهم السلام] میپردازد.۳
به هر حال اعتقاد شیعیان در خصوص انتقال پیدرپی وصیت در یک سیر همگانی که از آدم [علیه السلام] شروع شد، فینفسه مبتنی بر ایدههای برگرفته از نخستین آثار یهودی- مسیحی است.۴ در این زمینه میتوان متنی را از دوران باستان یهودیان،۵ نوشته فلاویوس نقل کرد، که راجع به بزرگانِ پیش از نوح [علیه السلام] است. طبق این متن،آنها سلسلهای را تشکیل میدادند که از طریق آن صلاحیتشان از نسلی به نسل دیگر منتقل میشد: «شیث [علیه السلام] پدر انوش [علیه السلام] بود... کسی که پس از ۹۱۲ سال عمر، ریاست را به پسر خود کنعان [علیه السلام] واگذارد... کنعان [علیه السلام] آن را به پسرش مهالیل [علیه السلام]... و مهالیل [علیه السلام]... آن را پیش از فوت خود به پسرش یارِد [علیه السلام] سپرد؛ که ۹۶۲ سال عمر کرد، و سپس پسرش انوش علیه السلامجانشین وی شد... آنگاه
1.. امویان نیز کوتاهی نکرده و ویژگیهای تقدسآمیز مشابهی که شیعیان برای علی[ علیه السلام] و خاندانش قائل بودند، را به خود نسبت میدادند. ر.ک: Vorlesungen, p. ۸۵ (به نقل از ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۹۴)؛ همچنین ر.ک: همان، ص۹۸ (که مدایح امویگرایانه فرزدق آمده). در مورد واکنش امویان به احادیث موافق علی[ علیه السلام] همچنین ر.ک: Muslim Studies, II, p. ۴۳ ff..
2.. Kister, op. cit., p. ۲۳۹.
3.. گفته شده که مختار قبلاً این عقیده را اظهار کرده است. ر.ک: ادامه مطالب. برای اطلاع بیشتر از تعابیر شیعیان اولیه در مورد این ایده، ر.ک: پاورقی شماره ۷۹.
4.. منشأ کلی مسیحی-غنوسی یا نوافلاطونی این نظریه بارها بیان شده است. مثلاً ر.ک:
Von Grunebaum, Islam, London, p. ۱۶۱-۱۶۲; Goldziher, "Neo-Platonische und Gnostische E lemente Im Ḥadīth", ZA, ۲۲, p. ۳۳۷.
5.. Antiquities of the Jews : یکی از آثار یوسف فلاوی یا تیتوس فلاویوس یوسیفوس، که در فارسی، بیشتر با نام ژوزف فلاوی (Flavius) شناخته میشود و مورخی رومی- یهودی بوده است. وی در این اثر که ظاهراً به سال ۹۴م. نگاشته شده، مانند سایر آثارش عمدتاً بر قرن اول میلادی تمرکز دارد (و.).