است. از این رو، در بحث ‌‌امامتِ وراثتی، واژه «وراثت» جهت مشخص شدن جایگاه و کاربرد آن در مباحث کلامی، بررسی می‌‌شود.

۳‌. ۱. ۱. «وراثت» در لغت و اصطلاح

«ارث» در لغت به معنای انتقال شیء از شخصی به شخص دیگر است؛ البته انتقالی که بر اساس سبب یا نسب است؛ هم‌‌چنان‌‌که در کتاب‌های لغت نیز به همین معنا آمده است.^۱

بنابراین، «ارث» بر اساس لغت حتی از نظر خلیل که نتیجه یا فایده ارث را بیان کرده، به معنای «انتقال شیء» است.^۲ هرچند در حقیقت بودن آن در غیرمال اختلاف شده است، اما به خاطر کثرت استعمال در این معنا در قرآن، بر حقیقت نیز حمل شده است.^۳

اما «ارث» در اصطلاح فقط در فقه مطرح شده است، چه این‌که ارث، وارث و میراث موضوعاتی فقهی هستند. در اصطلاح فقهی «ارث» به معنای استحقاق شخصى بر دارایى دیگرى، به نَسَب یا سَبَب است.^۴ از این رو، یکی از ارکان وراثت، نسبتِ بین طرفینِ ارث است، و موجب انتقال ارث به وارث می‌‌شود. بنا بر دیدگاه فقهای شیعه هریک از طبقات ارث به اندازه سهمشان، ارث می‌برند؛ یعنی مورث نمی‌‌تواند با انتقال ارث به بعضی از وراث، بقیه را محروم کند. بنابراین، همان‌‌گونه که بعداً خواهد آمد، آن‌چه در احادیث کلامی از وراثت بحث شده است، همان

به شیوه استدلال جدلی و عقلی، مسئله ‌‌امامت را مورد بررسی قرار می‌‌دهند.

اگر نویسنده در باب ‌‌امامت، مجموع روایات موجود در کتاب‌های حدیثی شیعه را می‌‌نگریست، در بیان استدلال شیعه، به روش تاریخی- توصیفی روی نمی‌‌آورد^۱ و نیز در مسئله جانشینی، فقط به روایات ناظر به تشابه بین‌‌ادیانی^۲ تمسک نمی‌‌کرد.^۳ بنابراین، نمی‌‌توان روش نقلیِ نگارنده را علمی قلمداد کرد.

قابل ذکر است، از آن‌جا که ادعاهای نویسنده مبتنی بر منابع نقلی است، لذا در نقد از «روش نقلی» استفاده خواهد شد؛ البته بر‌‌خلاف روبین، به منابع رواییِ معتبر و اصیل شیعه و به آیات وراثت، استناد و استدلال خواهد شد.

۳. نقد محتوایی

۳‌. ۱. مفهوم‌‌شناسی

ارائه تعریف از واژگان اصلی در هر تحقیقِ موضوع‌‌محور، ضروری است. در این مقاله، «وراثت»، «وصایت»، «خلقت نوری» و «تابوت» واژه‌‌هایی محوری‌‌اند؛ روبین، می‌‌بایست‌‌‌ آن‌ها را از حیث لغت و اصطلاح بررسی می‌‌کرد. با وجود ضرروت مذکور، هیچ تعریفی از‌‌‌ آن‌ها ارائه نشده است. عدم تعریف لغوی و اصطلاحی موجب ضعف مفهوم‌‌شناسی و ابهام در مقصود نویسنده می‌‌شود، به‌‌طوری‌‌که روبین در استدلال بر مسئله‌‌ای کلامی، به وراثت مطرح در فقه استدلال کرده است. این خلط، ناشی از عدم تعریف واژگان محوری در تحقیق مذکور