63
اندیشه‌های ‌کلامی خاندان اعین

بر این اساس باید پذیرفت که سابقه حمران در اخذ روایت از امامان علیهم السلام و اصحابشان، قدیمی‌تر از دیگر اعضای خاندان اعین است و حمران نقشی اساسی در گرایش سایر افراد خاندانش به اهل‌بیت علیهم السلام داشته است.

عبدالرحمن بن‌اعین

در مورد چگونگی و تاریخ گرویدن عبدالرحمن به مکتب اهل‌بیت علیهم السلام مطلبی ذکر نشده است؛ اما از آنجا که وی در زمان حجاج دستگیر شد،۱ می‌توان برداشت کرد که او در عصر حجاج شیعه بوده یا دست‌كم از دوستداران اهل‌بیت علیهم السلام شناخته می‌شده است. همچنین با توجه به هم‌عصری حجاج با امام سجاد علیه السلام، می‌توان گفت كه عبدالرحمن در زمان امام سجاد علیه السلام دست‌كم از محبان اهل‌بیت علیهم السلام بوده است.

بکیر بن‌اعین

چگونگی و زمان تشیع بکیر بن‌اعین در منابع نیامده است. بكیر روایتی از سالم بن‌ابی‌حفصه از امام باقر علیه السلام نقل کرده است.۲ سالم را زیدی و بتری۳معرفی کرده‌اند۴

1.. كان (عبدالرحمن)یتعاطى الفتوة إلى أیام الحجاج فلما قدم الحجاج العراق قال لا یستقیم لنا الملك و من آل أعین رجل تحت حجر فاختفوا و تواروا فلما اشتد الطلب علیهم ظفر بعبد الرحمن هذا المتفتی من بین إخوته فأدخل على الحجاج فلما بصر به قال لم تأتونی بآل أعین و جئتمونی بزمارها و خلى سبیله (ابوغالب زراری، رسالة ابى‌غالب، ص۱۹۰).

2.. شیخ صدوق، الخصال، ج ۲، ص ۶۴۴.

3.. کشی، اختیار معرفة الرجال، ص۲۳۲. بتریه به ولایت امام علی علیه السلام دعوت می‌کردند، ولی خلفای اول و دوم را نیز با دیده احترام می‌نگریستند و حکومت آنان را حق می‌دانستند. در عین حال، نگاهی منفی به عثمان، طلحه و زبیر داشتند. آنان برای هرکدام از اولاد امام علی علیه السلام که قیام به شمشیر می‌کرد، قائل به امامت بودند.

4.. علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص ۲۴۷.


اندیشه‌های ‌کلامی خاندان اعین
62

این افراد، از محدثان دیگری همچون جعید همدانی،۱ ابوحمزه ثمالی،۲ سعید بن‌جبیر۳ و ابوخالد كابلی۴ نقل روایت کرده است. جعید همدانی را از اصحاب امام علی علیه السلام و امام حسن علیه السلام و امام سجاد علیه السلام دانسته‌اند.۵ حمران با واسطه وی حدیثی از امام سجاد علیه السلام نقل کرده است.۶ با توجه به اینکه در هیچ‌کدام از منابع رجالی ما جعید از اصحاب امام باقر علیه السلام شمرده نشده است، به نظر می‌آید وی در عصر امام سجاد علیه السلام فوت کرده باشد؛ در نتیجه حمران این حدیث را در عصر امام سجاد علیه السلام از وی نقل کرده است. ابوحمزه ثمالی، سعید بن‌جبیر و ابوخالد كابلی از اصحاب ویژه امام سجاد علیه السلام بودند و با توجه به اینکه دیگر اعضای خاندان اعین از این افراد نقل روایت نكرده‌اند، روشن می‌شود كه حمران با اصحاب خاص امام سجاد علیه السلام در ارتباط بوده است. سعید بن‌جبیر در زمان حیات امام سجاد علیه السلام به شهادت رسیده است؛ بنابراین، نقل روایت حمران از وی در عصر امام سجاد علیه السلام اتفاق افتاده و به آن معنا است که حمران در عصر امام سجاد علیه السلام با شاگرد خاص ایشان ارتباط داشته است.

1.. کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۹۸.

2.. شیخ صدوق، الأمالی، ص ۱۴۸، ‌۲۰۲؛ شیخ صدوق،‏ كمال الدین، ص ۳۲۹.

3.. شیخ صدوق، کمال الدین، ص ۳۲۲۔۳۲۴.

4.. شیخ صدوق،‏ معانی ‏الأخبار، ص ۳۶۸.

5.. برقی، رجال، ص ۸۔ ۶.

  • نام منبع :
    اندیشه‌های ‌کلامی خاندان اعین
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1399
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 892
صفحه از 208
پرینت  ارسال به