49
اندیشه‌های ‌کلامی خاندان اعین

عبدالرحمن بن‌اعین

وی از فقهای اصحاب امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام بود و از آن دو بزرگوار روایت نقل می‏کرد. بر اساس کلام ابوغالب، عبدالرحمن در زمان امام صادق علیه السلام چشم از جهان فروبست؛۱ اما به باور شیخ طوسی، وی بعد از حیات امام صادق علیه السلام نیز زنده بوده است.۲

وجود چند روایت از عبدالرحمن بن‌اعین از امام کاظم علیه السلام۳ می‌تواند شاهدی برای ترجیح کلام شیخ طوسی بر سخن ابوغالب زراری باشد. بر این اساس، عبدالرحمن پس از حمران و عبدالملک و بکیر و زراره فوت کرده است؛ از این رو، شاید بتوان گفت وی از آن چهار برادر کوچک‌تر بوده است. وی کتابی نیز تألیف کرد که در منابع رجالی به نام آن اشاره نشده است.۴

بکیر بن‌اعین

بکیر از اصحاب امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام۵ و از راویان آن دو معصوم بود. فراوانی روایات بکیر از امام باقر علیه السلام و همچنین نقل روایاتی با مضامین عمیق، مانند روایات عوالم پیشین،۶ رجعت ۷ و ولایت اهل‌بیت علیهم السلام۸ - از آن حضرت، گواه بر وجود ارتباط نزدیک بکیر بن‌اعین با امام باقر علیه السلام است.

1.. ابوغالب زراری، رسالة ابى‌غالب، ص ۱۸۸.

2.. شیخ طوسی، رجال، ص۲۳۶.

3.. شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ج ۵، ص ۳۳۔۳۴، ۱۷۳.

4.. نجاشی، رجال، ص ۲۳۷.

5.. شیخ طوسی، رجال، ص ۱۲۷، ۱۷۰.

6.. صفار، بصائر الدرجات، ج ۱، ص ۸۹.

7.. حسن بن سلیمان حلی، مختصر البصائر، ص ۱۰۷.

8.. کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۲۸۹.


اندیشه‌های ‌کلامی خاندان اعین
48

حمران بن‌اعین

حمران فرزند اعین بن‌سنسن در زمره تابعان۱ و از اصحاب امام محمدباقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام بود۲ و امام چهارم، علی بن‌حسین علیه السلام، را نیز ملاقات کرده بود.۳ ابطحی درباره روایت كردن حمران از امام سجاد علیه السلام اظهار بی‌اطلاعی کرده است؛۴ ولی در برخی منابع حدیثی موجود، روایتی به نقل از وی از آن حضرت یافت می‌شود.۵ در میان فرزندان اعین، تابعی بودن و ملاقات با امام سجاد علیه السلام فقط برای حمران ذکر شده است. با توجه به این امور، شاید بتوان گفت حمران بزرگ‌ترین فرزند اعین بود. اخبار وارده در كتب رجال و آثار ائمه اطهار علیهم السلام در مدح حمران متواتر است.۶ از این احادیث استفاده می‌شود كه حمران در اطاعت‌پذیری از ائمه علیهم السلام و سلوک سیاسی و اجتماعی طبق موازین ائمه علیهم السلام، بر زراره و سایر برادرانش پیشی دارد.

1.. شیخ طوسی، رجال، ص ۱۸۱.

2.. ابن‌داوود حلی، رجال ابن‌داوود، ص ۱۳۴.

3.. ابوغالب زراری، رسالة ابى‌غالب، ص۱۱۳۔۱۱۴.

4.. موحد‌ابطحی، تاریخ آل‌زراره، ص۱۰۳.

5.. عبداللّه بن محمد عن محمد بن إبراهیم قال حدثنی بشر و إبراهیم ابنا محمد عن أبیهما عن حمران بن أعین عن أبی محمد علی بن الحسین علیه السلام قال كان قاعدا فی جماعة من أصحابه إذا جاءته ظبیة فبصبصت عنده و ضربت بیدیها فقال أبو محمد علیه السلام أ تدرون ما تقول هذه الظبیة قالوا لا قال تزعم هذه الظبیة أن فلان بن فلان رجلا من قریش اصطاد خشفا لها فی هذا الیوم و إنما جاءت أن أسأله أن یضع الخشف بین یدیها فترضعه ثم قال أبو محمد لأصحابه قوموا بنا فقاموا بأجمعهم فأتوه فخرج إلیهم فقال لأبی محمد فداك أبی و أمی ما جاء بك فقال أسألك بحقی علیك إلا أخرجت إلی الخشف الذی اصطدتها الیوم فأخرجها فوضعها بین یدی أمها فأرضعتها فقال علی بن الحسین علیه السلام أسألك یا فلان لما وهبت لنا الخشف قال قد فعلت فأرسل الخشف مع الظبیة فمضت الظبیة فبصبصت و حركت ذنبها فقال علی بن الحسین تدرون ما قالت الظبیة قالوا لا قال قالت رد اللّه علیكم كل غائب لكم و غفر لعلی بن الحسین كما رد علی ولدی (شیخ مفید، الاختصاص، ص۲۹۷).

6.کشی، اختیار معرفة الرجال، ص ۱۷۶، ۱۷۹.

  • نام منبع :
    اندیشه‌های ‌کلامی خاندان اعین
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1399
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 896
صفحه از 208
پرینت  ارسال به