51
اندیشه‌های ‌کلامی خاندان اعین

برجسته‌‌ترین نوادگان اعین

آل‌اعین خاندانی دانشمندپرور بود که تا سالیان طولانی، عالمانی پرتلاش در جهت فراگیری و نشر آموزه‌های ‌اهل‌بیت علیهم السلام را به جامعه شیعی تقدیم كرد. برای طولانی نشدن این پژوهش، فقط برخی از آنان كه دارای برجستگی خاصی در حوزه معارف اهل‌بیت علیهم السلام بودند، معرفی می‌شوند.

حمزة بن‌حمران

حمزة بن‌حمران بن‌اعین از اصحاب امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام بوده است.۱ در پاره‌‌ای ‌از منابع رجالی، وی تنها از اصحاب امام صادق علیه السلام دانسته شده است.۲ وجود روایات بدون واسطه وی از امام باقر علیه السلام می‌تواند شاهدی باشد بر صحت سخن کسانی که وی را از اصحاب امام باقر علیه السلام نیز دانسته‌اند.۳ وی همچنین کتابی تألیف کرده بود.۴

محمد بن‌حمران

محمد بن‌حمران بن‌اعین از اصحاب امام صادق علیه السلام بود. ۵ او و برخی از اصحاب امامیه از هشام بن‌حکم و هشام بن‌سالم درخواست مناظره كردند تا ببینند کدام یک از آن دو در توحید و صفات الهی دیدگاه صحیحی دارند؛۶ از اين رو به نظر می‌رسد كه وی علم کلام را می‌دانست. او مؤلف کتابی نیز بوده است. ۷

1.. همان، ص ۱۳۲، ۱۹۰.

2.. نجاشی، رجال، ص ۱۴۰.

3.. کلینی، الکافی، ج ۲، ص ۸۹؛ شیخ طوسی، الاستبصار، ج۳، ص ۲۵۸.

4.. شیخ طوسی، رجال، ص ۳۱۳؛

5.. کشی، اختیار معرفة الرجال، ص ۲۷۹.

6.. شیخ طوسی، الفهرست، ص ۱۴۸.


اندیشه‌های ‌کلامی خاندان اعین
50

زرارة بن‌اعین

نام او «عبدربه» و لقبش زراره است. کنیه‌اش را گروهی ابوالحسن و برخی ابوعلی ذکر کرده‌اند.۱ وی از اصحاب امام محمد باقر علیه السلام و امام جعفر صادق علیه السلام بود.۲ نجاشی در رجال خود وی را بزرگ و استاد شیعیان در زمان حیاتش معرفی می‌کند که قاری قرآن، فقیه، متکلم، شاعر و ادیب بود و تمام خصائص دینداری و فضیلت‌ها در او جمع بود. وی راستگو، مورد اعتماد و مقدم بر همه اصحاب زمان خویش بود.۳ امام جعفر صادق علیه السلام او را از بر‌ترین اصحاب خود برشمرده و درباره‌اش فرموده ‌است: «اگر زراره نبود، احادیث پدرم نابود می‌شد».۴ همچنین امام صادق علیه السلام وی را اهل بهشت معرفی می‌کند.۵

زراره تألیفات بسیاری داشت، اما فقط کتاب الاستطاعة والجبر به نام او ثبت شده است.۶ وی مطمئناً بعد از شهادت امام صادق علیه السلام فوت کرده؛۷ اما اینکه چقدر بعد از امام زنده بوده، محل اختلاف است. برخی از گزارش‌ها بیان می‌کنند كه زراره پیش از بازگشت فرزندش از مدینه که برای آگاهی از اوضاع جانشین امام صادق علیه السلام به مدینه رفته بود، درگذشت؛ بر این اساس، زراره بعد از شهادت امام صادق علیه السلام نباید بیش از چند ماه زنده بوده باشد. بر اساس نظر شیخ طوسی، كه سال وفات زراره را ۱۵۰ قمری دانسته است،۸ زراره دو سال پس از شهادت امام صادق علیه السلام زنده بوده است.

1.. شیخ طوسی، رجال، ص ۲۰۹.

2.. همان، ص۳۳۷.

3.نجاشی، رجال، ص۱۷۵.

4.. کشی، اختیار معرفة الرجال، ص۱۳۳.

5.. همان، ص ۱۳۳.

6.. شیخ طوسی، رجال، ص ۲۱۰.

7.. کشی، اختیار معرفة الرجال، ص۱۴۲.

8.. شیخ طوسی، رجال، ص۲۱۰.

  • نام منبع :
    اندیشه‌های ‌کلامی خاندان اعین
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1399
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 928
صفحه از 208
پرینت  ارسال به