فصل سوم:

فرایند عصمت

همان‎گونه که گذشت، خاستگاه عصمت از گناه از دیدگاه آیات^۱ و روایات، دارای مؤلفه‏ها و محورهای متعددی است. توجه تفصیلی به همه آنها، مرکب بودن، تعدد ابعاد و فراینددار بودن این پدیده را بهتر آشکار می‏سازد. آنچه در اینجا آورده می‏شود، خاستگاه‏هایی است که به حسب جست‏وجوی انجام‏شده در آیات و روایات این موضوع برداشت شده است. بنابراین ممکن است با کاوش بیشتر در متون مربوط به این موضوع، خاستگاه‏های بیشتری از این متون استخراج گردد.

نکته بسیار مهم در بررسی منشأ عصمت از دیدگاه آیات و روایات، فرایندی است که با طی‏ شدن آن عصمت از گناه (و خطا) برای معصوم حاصل می‏شود. این فرایند از قبل از تولد وی آغاز می‏گردد و تا پایان عمر معصوم ادامه دارد. توجه به این فرایند، پژوهشگر را به این نکته بسیار مهم رهنمون می‏گردد که از دیدگاه این متون، معصوم هیچ‏گاه نه اختیار خود در ارتکاب گناه از کف می‏دهد و نه بی‏نیاز از مدد