فصل اول:

دیدگاه متکلمان

مقدمه

متکلمان مسلمان هر یک طبق مبانی خویش به تبیین ابعاد عصمت پرداخته و به منشأ آن اشاره یا تصریح کرده‏اند. اگر از جزئیات هر یک از دیدگاه‏های متکلمان درباره تبیین جزئیات منشأ عصمت صرف نظر شود، به طور کلی می‏توان رویکردهای آنان را دو گروه کلی دانست: گروهی که منشأ عصمت را خدا می‏دانند و عده‏ای که منشأ را خدا و معصوم می‏شمارند:^۱

فعل خدا

متکلمانی که قائل به جبر بوده‏اند، طبق مبنای خود در ذیل این دسته می‏گنجند. جبرگرایان فاعل افعال انسان را خدا می‏دانند؛ ازاین‎رو باید همه افعال معصوم مانند ترک گناه را هم فعل خداوند بدانند. فرقه‏ها و افراد زیر را می‏توان در زمره