آگاهی گسترده، سبب می‏شود تا همه توان خویش را برای انجام فرامین الهی و ترک منهیات به کار گیرد. همچنین آنان جانشینان خدا در زمین‏اند و به مرحله یقین رسیده‏اند.^۱ ازاین‎رو کسی که عقلش کامل باشد و با اتصال به وحی به مرحله حق‏الیقین رسیده باشد، گرفتار تخلف عمدی و سهوی نمی‏گردد^۲.^۳

یکی از نکات قابل توجه، پاسخ به این پرسش است که آیا علم امام یا نبی به قبح گناهان در لحظه امتحان به وی داده می‏شود یا همواره، همراه با اوست؟ از برخی آیات و روایات این بحث دانسته می‏شود که علم اعطاشده به معصوم، پیوسته همراه اوست^۴ و از برخی دیگر از این منابع استفاده می‏شود که در لحظه امتحان، علمی ویژه به وی اعطا می‏گردد.^۵ البته به نظر می‏رسد که این دو دسته از متون با یکدیگر منافات ندارند و بدون تکلف، قابل جمع‏اند؛ یعنی ممکن است که دسته‏ای از آگاهی‏ها نسبت به شناخت خدا و زشتی گناهان و مانند آن، قبل از لحظه امتحان به معصوم اعطا شود، اما در لحظه امتحان نیز علمی ویژه به او داده شود تا وی را از ارتکاب گناه باز دارد.

تأیید ویژه

خدای سبحان همه انسان‏ها را برای هدایت شدن یاری کرده و امکانات لازم

لطف خدا

از تعدادی متون استفاده می‏شود که معصوم در همه حالات مورد لطف، هدایت^۱ و حمایت ویژه خداست. در یکی ازاین‏روایات بیان شده که در شبی که نطفه معصوم منعقد می‏گردد،‏ نوشیدنی ویژه‏ای به او نوشانده می‏شود و نطفه معصوم از آن تشکیل می‏گردد. هنگامی که معصوم در شکم مادر چهارماهه می‏شود، فرشته‏ای ویژه فرستاده می‏شود که بر بازویش آیات بشارت‏دهنده‏ای را می‏نگارد. وقتی از مادر زاده می‏شود، پس از اینکه به یگانگی خدا شهادت می‏دهد، خداوند علوم همه انبیا علیهم السّلام را به او اعطا می‏کند و به شایستگی دیدار «روح» در شب قدر می‏رسد.^۲ برخی متونِ اثبات‏کننده این مطلب در قسمت‏های پیشین آمد.^۳

علم و آگاهی

معصوم، آگاه‏ترین انسان عصر خویش است.^۴ او از لحاظ شناخت خدا، آگاه‏ترین است. او به زشتی گناهان و ارزش عمل به فرامین الهی آگاه‏ترین است.^۵ وی به احکام الهی و حوادث گذشته و آینده آگاه‏ترین است.^۶ این