کمالات مرتبه عالی را ندارند، اما این‏گونه هم نیستند که شر تلقی گردند. در باب شرور اخلاقی نیز شر وجود ندارد. آنچه هست نتیجه نافرمانی و عصیان بندگان است که به دلیل بهره‏مندی از اختیار، آن را محقق می‏سازند. آگوستین در باب فرشتگان نیز معتقد است برخی فرشتگان از خیر مطلق روی‏گردان شده، از فرمان الهی سرپیچی کرده‏اند و سپس در اغوای نسل نخستین بشر همت گمارده‏اند. از آنجا مسئله هبوط آدم پدیدار شد؛ یعنی از زمانی که انسان راه به خطا رفت، موجب پیدایش سیل و زلزله و... شد؛ لذا شر طبیعی با این نگاه کفاره و بازتاب گمراهی بشر است.^۱

هگل، فیلسوف معروف آلمانی قرن نوزدهم، نزاع و شر را امور منفی و ناشی از خیال انسانی نمی‏داند. او معتقد است نزاع و شر امور کاملاً واقعی‏اند و در نگاه حکیمانه، این دو، پله‏های رسیدن به خیر و تکامل هستند. تنازع، قانون پیشرفت است؛ پس چگونه می‏تواند حالت ایستا و توقف داشته باشد؟ صفات و سجایا در معرکه هرج و مرج و اغتشاش عالم، تکمیل و تکوین می‏گردند و شخص فقط از راه رنج و مسؤلیت و اضطرار به اوج سعادت خود می‏رسد. رنج نیز امری معقول، و یکی از علائم حیات و محرک اصلاح است.^۲

مکی در باب رابطه اختیار انسان و شر، این اشکال را مطرح می‏کند:

مگر نه اینکه انسان اختیار دارد؛ انسان به‏ندرت یا مکرر از روی اختیار طرف خیر را گرفته و شر را وامی‏نهد. وقتی این امکان وجود داشته باشد که موجودی مختار خلق شود، در عین اختیار در برخی موارد طرف خیر را برگزیند پس امتناع منطقی ندارد که موجودی مختار خلق شده همیشه

غیر این صورت رخدادهای دردآور برای بشر، عدم اعتقاد به خدا و الحاد دینی را به دنبال خواهد داشت.^۱ در این رویکرد سیل، طوفان، زلزله و مانند اینها نسبی خواهند بود، این حوادث زمانی شر به حساب می‏آیند که برای بشر ناخرسندی به دنبال داشته باشند؛ در غیر این صورت اگر همین زلزله در بیابان‏ها یا در قعر اقیانوس‏ها رخ دهند و بشر را دچار سختی نکنند، نه‏تنها شر نیستند که می‏توانند منشأ خیرهای بسیاری باشند؛ زیرا از این طریق تحقیقات زمین‏شناسی و دستاوردهای علمی سودمندی به دست می‏آید که آن هم برای زندگی مادی بشر خیر به شمار می‏آید.

البته در میان متفکران غربی افرادی نیز یافت می‏شوند که به خطای نگرش اومانیسمی در بررسی پدیده شر اذعان دارند. اسپینوزا معتقد است بشر - ‎ دست‏کم اکثرشان - به‏اشتباه فکر می‏کنند که گل سرسبد هستی‏اند. انسان در شناخت محیط اطراف خود در اشتباه به سر می‏برد که خود را مقیاس سنجش امور قرار می‏دهد. از این رهگذر است که مفاهیمی همچون خیر و شر پدید می‏آید. با این حساب تنها انسان‏های نادان هستند که اموری را زشت، شر و نامنظم می‏دانند، درحالی‏که این امور تنها زاییده قوه خیال انسان هستند.^۲

قدیس اگوستین (م ۴۳۰ م) از جمله اندیشمندانی است که شر را عدمی می‏انگارد. او آنچه را در عالم هستی وجود دارد خیر می‏داند. بنا بر دیدگاه وی خداوند شر را در هیچ‏یک از دو نوعش - اخلاقی و طبیعی - ایجاد نکرده، آنچه ما آن را شر می‏خوانیم، خطی انحرافی از خیر است. او برای عالم مراتب وجودی قائل بوده، عالم را متشکل از این مراتب می‏داند. مراتب ادنا اگرچه