293
تصویر شر در دستگاه معنایی قرآن

مهم‎ترین مسئله اعتقادی

دور از واقعیت نیست اگر ادعا شود که مهم‎ترین مسئله اعتقادی که افکار عامه مردم را پریشان ساخته و موجبات دغدغه ذهنی اندیشمندان را فراهم آورده، شبهه شرور است. عمر این مسئله به درازای تاریخ دشواری‏های بشر باز می‏گردد. از این رهگذر این موضوع همواره خاطر انسان را مکدر و ذهن علمی او را درگیر انواع شبهات ساخته است.

در میان کتب اندیشمندان کهن کتاب‏های ارسطو، افلاطون و فلاسفه رواقی، بحث درباره این مسئله یافت می‏گردد. با این بیان روشن می‏شود که شر سابقه دیرینه‏ای داشته، با زندگی اجتماعی و علمی بشر همراهی دارد. طرح این موضوع در ادبیات اعتقادی معاصر با آن سابقه طولانی، این مطلب را روشن می‏سازد که این شبهه نه‏تنها مرتفع نشده، بلکه برخی از زوایای آن همچنان بر قوت خویش پابرجاست.

این بحث ناظر به بنیادی‏ترین مسئله در حوزه دین‏پژوهی است. اثبات وجود خداوند و همچنین اثبات وجود برخی صفات ثبوتی همچون علم، قدرت و خیرخواهی و سلب برخی صفات سلبی همچون ظلم و جهل از اموری هستند که ارتباطی تنگاتنگ با حل مسئله شرور دارند. اندیشمندان متأله پیوسته در تلاش‏اند تا شبهه شرور، وجود خداوند و صفات جمال و جلال الهی خدشه‏دار نگردد. بی‏توجهی و سهل‏انگاری نسبت به این موضوع، سبب سست شدن بنیان فکری و اعتقادی متدینین می‏شود و دین و الهیات را در ذهن بشر متزلزل می‏سازد.

در گذشته شبهه شرور صفاتی از خدا همچون علم، قدرت و خیرخواهی خداوند را مورد تهاجم قرار می‏داد، ولی امروزه این شبهه اصل وجود خداوند را مورد خدشه قرار داده است. این ادعا این‏گونه مطرح می‏شود که دو گزاره وجود


تصویر شر در دستگاه معنایی قرآن
292

نکته‌‌ها و گفته‌‌ها

نکته‏ها و گفته‏ها

نحوه ارائه بحث

برای پژوهش حاضر دو رویکرد می‏توان تصور کرد: رویکردی موضوع‏محور و رویکردی روش‏محور. در رویکرد موضوع‏محور با برجسته شدن بحث شر، مسئله شرور محور مباحث قرار می‏گیرد. در این رویکرد، موضوع برجسته می‏شود و اهم مطالب، درباره موضوع تنظیم می‏گردد؛ اما در رویکرد روش‏محور، تلاش می‏شود روش بحث مورد ملاحظه بیشتر باشد؛ زیرا انگیزه اصلی تحقیق، تبیین روش بحث و شیوه استنباط است؛ اما در این پژوهش از هر دو رویکرد موضوع‏محور و روش‏محور عنایت شده است. اگرچه بنا بر این بود تا موضوع شر مد نظر باشد و از طریق روش میدان‏های معنایی مباحث شرور سامان پذیرد، اما ضمن رعایت این اسلوب تلاش شد تا برخی مباحث معناشناسی میدان‏های معنایی نیز تبیین گردد. البته باید توجه کرد که به دلیل مسئله‏محور بودن این پژوهش، مباحث معناشناسی میدان‏های معنایی در این پژوهش به طور گسترده مطرح نمی‏شوند. تحقیق حاضر، عمده تلاش خویش را بر محوریت موضوع قرار می‏دهد و آن را بر اساس روش میدان‏های معنایی، تحلیل و بررسی می‏کند.

  • نام منبع :
    تصویر شر در دستگاه معنایی قرآن
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1399
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1263
صفحه از 347
پرینت  ارسال به