23
تصویر شر در دستگاه معنایی قرآن

امروزی هدف دیگری را در طرح شبهه شرور دنبال می‏نمایند. امروز آنها بسی جدی‏تر در این عرصه وارد شده، به دنبال منطقی کردن ادله خویش هستند. به عبارتی در گذشته بدون دلیلی منطقی صفات خداوند را مخدوش می‏نمودند، ولی امروزه با منطقی نمودن بحث به دنبال انکار وجود خدا هستند.

فراگیر و همگانی بودن مسئله شر، وجه دیگری برای ضرورت طرح بحث درباره شرور است. تمام آحاد بشر به نحوی با این مشکل دست و پنجه نرم می‏کنند. ازآنجاکه پیشرفت علم و تکنولوژی با رشد فکری و بالندگی معنوی همراه نبوده، بشر را بیش از پیش با شرور عالم درگیر ساخته است. در این اوضاع و احوال اگر ماهیت شر و ارتباط آن با رنج به نحوی صحیح تبیین گردد و سپس مسئله دشواری‏ها و حکمت وجودی‏شان تحلیل شود، تحمل فشار رنج‏ها برای بشر بسی سهل می‏نماید و بحران‏های زندگی آسان‏تر مدیریت می‏شوند.

چیستی شر

هویت‏شناسی شر، مسبوق بر ارائه راه‏حل‏ها و طرح مباحثِ برون‏رفت از اسن مسئله است. پیش از پاسخ‏گویی به شبهه شرور، باید حدود این مسئله را روشن ساخت تا مشخص گردد که پاسخ‏ها متناظر به کدام‏یک از پدیده‏های عالم‏ هستند. ازآنجاکه متفکران نحله‏های مختلف فکری، نگاهی یک‏سان به هویت شر ندارند، ابتدا باید هویت شر در نظام فکری هر کدام مورد تحلیل قرار گیرد.

شر از منظر لغت شناسان

برخی لغویین «شر» را «سوء» معنا نموده‏اند.۱ فیومی علاوه بر «سوء» دو معنای «فساد و ظلم» را نیز به معنای شر اضافه می‏کند.۲ طریحی ضمن لحاظِ سه

1.. فراهیدی، العین، ج۶، ص۲۱۶؛ ابن‏منظور، لسان العرب، ج۴، ص۴۰۰.

2.. فیومی، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ج۲، ص۳۰۹.


تصویر شر در دستگاه معنایی قرآن
22

فصل اول

کلیات و مفاهیم

ضرورت بحث شر

اهمیت و ضرورت بحث درباره مسئله شر را می‏توان از دو جهت تحلیل کرد. وجه نخست؛ این موضوع ناظر به بنیادی‏ترین بحث در حوزه دین‏پژوهی است. اثبات وجود خداوند و همچنین اثبات وجود برخی صفات ثبوتی همچون علم، قدرت و خیرخواهی و سلب برخی صفات سلبی همچون ظلم و جهل، از اموری هستند که ارتباطی تنگاتنگ با حل مسئله شرور دارند. اندیشمندان متألّه پیوسته در تلاش‏اند تا وجود خداوند و صفات جمال و جلال الهی، به واسطه شبهه شر خدشه‏دار نگردد. عدم توجه و سهل‏انگاری نسبت به این موضوع، موجب سست شدن بنیان فکری و اعتقادی متدینان شده، دین و الهیات را در ذهن بشر متزلزل می‏نماید. با این رویکرد، اهمیت پرداختن به بحث شرور و پی‏جویی راه‏حلی مناسب برای این معضل فکری بشر، روشن می‏گردد.

متفکران ملحد همواره از این مسئله برای اهداف خویش استفاده کرده و خلق خدا را به گمراهی کشانده‏اند. ملحدان در گذشته، از طرح شبهه شرور به دنبال محدود ساختن علم یا قدرت مطلقه خداوند بوده‏اند؛ درحالی‏که ملحدان

  • نام منبع :
    تصویر شر در دستگاه معنایی قرآن
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1399
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1159
صفحه از 347
پرینت  ارسال به