تعبیر «فقیه متکلم» یاد کردهاند.۱ گزارشی مبنی بر شاگردی حسنبن علیبن یقطین از یونسبن عبدالرحمان به صراحت در دست نیست؛ ولی میدانیم که او برای هشامبن حکم، طلب رحمت نموده۲ و خبری نیز در تمجید یونس نقل کرده است.۳ از این رو گمان میرود که وی همانند عموزادگانش در جریان فکری هشامبن حکم و یونسبن عبدالرحمان قرار داشته است.
در منابع از موسیٰبن عیسیبن عبید یقطینی سخن به میان آمده که در موسم حج به همراه برادرش محمدبن عیسیٰ یقطینی و یونسبن عبدالرحمان به نیابت امام رضا علیه السلام حج به جا آورده است.۴ هرچند این گزارش از ارتباط وی با یونسبن عبدالرحمان حکایت دارد، با این حال اندیشه و گرایشهای کلامی او را مکشوف نمیسازد.
هشامبن ابراهیم خُتّلی بغدادی۵ معروف به هشام مشرقی - از اصحاب امام رضا علیه السلام - ۶ یکی دیگر از متأثران فکری جریان هشامبن حکم و یونسبن عبدالرحمان در بغداد محسوب میشود.۷ گزارش صریحی مبنی بر دانش
1.. شیخ طوسی، الفهرست، ص۹۹؛ نجاشی، رجال، ص۴۵.
2.. شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۵۴۶.
3.. «قال محمدبن نصیر: قال محمدبن عیسى، و حدث الحسنبن علیبن یقطین بذلك أیضا، قال، قلت لأبیالحسن الرضا علیه السلام: جعلت فداك انی لا أكاد أصل إلیك أسألك عن كل ما أحتاج إلیه من معالم دینی، أفیونسبن عبدالرحمان ثقة آخذ عنه ما احتاج إلیه من معالم دینی؟ فقال: نعم» (شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۷۸۴).
4.. شیخ طوسی، الاستبصار، ج۳، ص۲۷۹-۲۸۰؛ شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ج۸، ص۴۰.
5.. نجاشی او را با هشامبن ابراهیم عباسی، دیگرصحابی امام رضا علیه السلام یكی پنداشته است. (نجاشی، رجال، ص۴۳۵) اما رجالشناسان معاصر برداشت نجاشی را نادرست تشخیص داده و هشامبن ابراهیم مشرقی را غیر از هشامبن ابراهیم عباسی دانستهاند. (خویی، معجم رجال الحدیث، ج۲۰ص۲۹۲؛ شوشتری، قاموس الرجال، ج۱۰، ص۵۱۸).
6.. شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۱، ص۳۵۷؛ ج۲، ص۷۸۹.
7.. گمان میرود هشام مشرقی با توجه به نسبت ختلی، اصالتاً از اهالی منطقه خُتّل - در منتهیالیه شرق اسلامیِ آن روزگار- بوده است. (دربارۀ ختل نک: بكری، معجم ما استعجم، ج۲، ص۴۸۸) شاید نسبت مشرقی او به همین جهت بوده است. ظاهراً پدرش ابراهیم به بغداد آمد، از این رو، هر دو به بغدادی نیز اشتهار یافتهاند. (شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۷۹۰).