وصف نموده است.۱
به گفته عیاشی، ابن فضال نیز فقه ابن ابی‌عمیر را بر فقه یونس ترجیح می‌داده است؛۲ بنابراین، ظاهراً عیاشی با جریان فقهی یونس هم‌سو نبوده است. ابونصر یحییٰ سمرقندی - از فقهای گمنام ماوراءالنهر - نیز به فقه امامیه و اهل‌سنت - احتمالاً حنفیان رأی‌گرا - فتوا می‌داده؛۳ با این حال، گرایش فقهی او نیز نامعلوم است.
جریان متکلمان اعتزالگرا
جریان پرآوازه کلامی معتزله، روزگاری طولانی بر محیط علمی جامعه مسلمانان سیطره داشت. هر چند این نحله با مخالفت‌هایی از سوی سایر گروه‌های اسلامی - امامیه و اهل حدیث - مواجه بود، اما آرا و نظریات برخی جریان‌های کلامی را تحت تأثیر خویش قرار داده بود. در دوران حضور معصومان علیهم السلام، متکلمان امامی بیشتر در برابر اندیشه‌های معتزلیان موضع‌گیری می‌کردند، اما از نیمه سده سوم هجری به تدریج، برخی امامیان به پاره‌ای از آموزه‌های اعتزالی گرایش پیدا کردند.
با توجه به برخی گزارش‌‌ها می‌توان گفت که اعتزالگرایی در میان امامیه خراسان و ماوراءالنهر، در اوایل سده چهارم هجری آغاز شده است.
می‌دانیم که ابوجعفر محمد‌بن جریر‌بن رستم طبری (زنده حدوداً نیمه دوم سده سوم) - از متکلمان نامدار امامیه و نویسنده کتاب ارزشمند المسترشد فی الامامه - مدتی را در طوس در کنار مرقد امام رضا علیه السلام مقیم بوده است. ۴ او به اعتزالگرایی متهم بوده و ابن بابویه رازی در کتاب تاریخ الری درباره‌اش نوشته است: «کان من
