فصل سوم: جریان‌شناسی فکری امامیه در خراسان و ماوراءالنهر

درآمد

شرق اسلامی، به ‌ویژه منطقه خراسان و ماوراءالنهر که در تحولات سیاسی و فرهنگی در جهان اسلام، بسیار نقش‌آفرین بود، یكی از مناطقی است كه جریان‌های مختلف امامی در آن ادامه حیات دادند. سرزمین خراسان ضمن جای دادن بسیاری از جریان‌های فكری و مكاتب فرهنگی، حجم قابل توجهی از فرآورده‌های علمی و محصولات فرهنگی مسلمانان را نیز به خود اختصاص داده بود.^۱ تشیع نیز همانند سایر مذاهب و فرقه‌ها، در آنجا سابقه‌ای كهن داشت و فعالیت‌های اثرگذار شیعیان خراسانی و ماوراءالنهری در تاریخ امامیه، انكارناپذیر است.^۲

با این حال، در مطالعات و پژوهش‌های معاصر كمتر به نقش‌آفرینی و جایگاه ممتاز امامیان این سامان در تاریخ فكر امامیه پرداخته شده است. این فصل در پی یافتن پاسخ‌هایی مناسب برای این پرسش‌های اساسی است، که آیا در این منطقه نیز همانند سایر مراكز امامی‌نشین، نحله‌های گوناگون امامیه فعال بوده‌اند؟ چه