تلاش‌های تاریخ‌نگاران امامی بصره برای نشان دادن واقعیت‌های صدر اسلام در تغییر دیدگاه اندیشه‌ورزان مخالف، خصوصاً معتزلیان بی‌تأثیر نبوده است. متكلمان بصری كه در زمان‌‌های متمادی افضلیت امیرالمؤمنین علیه السلام بر خلفای نخستین را انكار می‌كردند، در اواخر سده سوم و اوایل سده چهارم، افضلیت امیرالمؤمنین علیه السلام بر سایر صحابه را پذیرفتند. گمان می‌رود تلاش تاریخ‌نگاران امامی در کنار متکلمان امامی بصره موجب گردید، معتزلیان سرسخت بصره در این مسئله تغییر عقیده دهند.
در این مجال به معرفی برخی تاریخ‌نگاران امامی فعال در بصره و فعالیت‌های تاریخی‌شان می‌پردازیم:
شوکر بصری
یکی از تاریخ‌نگاران شیعه در بصره، شخصی به نام شوکر می‌باشد که آگاهی چندانی از این شخصیت شیعی نداریم و از تبار و خاندانش نیز چیزی نمی‌دانیم. ابن‌شبه نمیری - از تاریخ‌نگاران بصری - او را از اهل بصره برشمرده است.۱ رجال‌‌شناسان اهل سنت با تعبیر «اخباری مورخ» از وی یاد کرده‌اند۲ و افزوده‌اند که شیعه است و به سخنانش اعتمادی نیست.۳ شوکر بصری در سده دوم هجری می‌زیسته است.۴
بعضی از مخالفان او را همانند ابن داب - عیسی‌بن یزید‌بن بکر لیثی مدنی یکی از شعرا و تاریخ‌نگاران شیعه - ۵ به جعل اخبار متهم کرده‌اند۶ و برخی شاعران مخالف
1.. ابن‌حجر، لسان المیزان، ج۳، ص۱۵۸.
2.. ذهبی، میزان الاعتدال، ج۲، ص۲۸۵.
3.. همان.
4.. برای آگاهی از ابن داب و خاندانش به بخش خاندان‌‌های علمی و اجتماعی شیعه در بصره بنگرید.
5.. ابن‌حجر، لسان المیزان، ج۳، ص۱۵۸.
