حكایت از این دارند كه آن دو دوشادوش هم در برابر گروههای مخالف موضعگیری میكردند. در این زمینه میتوان به برخورد آنان با فرقه واقفیه اشاره كرد. علیبن اسماعیل میثمی به همراه یونسبن عبدالرحمان پس از شهادت امام موسیٰبن جعفر علیه السلام با ایستادگی در برابر انحراف واقفیان، در منسجم کردن شیعیان حول محور امامت امام رضا علیه السلام، تأثیر به سزایی در شکلگیری جریان قطعیه داشتهاند. گفتنی است که فرقهنگاران درباره واژه «كلاب ممطوره» (لقبی نکوهیده برای واقفیان) گفتهاند: این تعبیر را علیبن اسماعیل میثمی و یونسبن عبدالرحمان برای نخستین بار، علیه واقفیه به کار بردهاند.۱ یعنی آن دو در مقابله با واقفیان تا این اندازه با یکدیگر هماهنگ بودهاند. ثانیاً اینان هر دو از شاگردان بنام هشامبن حکم به شمار میرفتند و به جناح آزاد اندیش امامیه تعلق داشتند؛ در حالی که مخالفان بصری یونسبن عبدالرحمان اشکالاتی را مطرح میکردند که اساساً متوجه خط فکری هشامبن حکم میشده و در این زمینه فرقی میان یونس و میثمی نبوده است.
به نظر میرسد مخالفان بصری یونسبن عبدالرحمان، جناح حدیثگرایان امامیه در بصره بودهاند. در ادامه به مخالفتهای آنان با جناح هشامبن حکم و شخص یونسبن عبدالرحمان اشاره خواهیم کرد.
حضور و فعالیت حکمبن هشامبن حکم در بصره
یکی از برجستهترین شاگردان هشامبن حکم که به بصره رفته و در آنجا مقیم شد، ابومحمد حكمبن هشام فرزند هشامبن حكم - متكلم نامدار امامیه - میباشد.۲نمیدانیم او در آغاز کجا ساکن بوده و از چه تاریخی به بصره رفته و در آن