در بغداد نیز با استفاده از این روش، در صدد ترویج و گسترش دانش برآمدند. برخی محدثان امامی، املای حدیث را در مساجد مهم شهر بغداد برگزار می‌كردند. در این زمینه می‌توان از مجالس املای ابن عقده، محدث شهیر شیعه، در مسجد براثا یاد نمود۱ و یا به املای حدیث ابوالمفضل شیبانی در مسجد شرقیه بغداد اشاره كرد.۲ گمان می‌رود که كتاب بزرگ الأمالی از شیبانی، محصول جلسات املای حدیث وی در این شهر بوده است.۳ همچنین علی‌بن محمد‌بن زبیر كوفی كه از كوفه به بغداد منتقل شده بود، نیز در آن شهر جلسات املا برگزار می‌كرد.۴ ظاهراً شیخ‌صدوق هم در سفرش به بغداد، محفل املای حدیث داشته است.۵ در دوره‌های بعدی، محافل املای حدیث را عالمان امامی بغداد ادامه دادند.
شیخ مفید (د.۴۱۳ق) در واپسین سال‌های عمرش به تشكیل جلسات املای حدیث اهتمام داشت۶ كه حاصلش كتاب ارزشمند الأمالی است.گفتنی است که شاگرد او شیخ طوسی (د.۴۶۰ق) نیز در سال‌های پایانی زندگی خود در نجف، محفل املای حدیث برگزار می‌كرده۷ كه الأمالی محصول آن جلسات است و در این اثر، از أمالی استادش بهره برده است. همچنین بعضی آثار حدیثی محدثان گذشته مانند كافی از كلینی، در برخی مساجد بغداد قرائت می‌شده است.۸
1.. ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۱۵، ص۳۵۴.
2.. خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۳، ص۸۶.
3.. ابن شهرآشوب، معالم العلماء، ص۱۷۵-۱۷۶؛ ابن شهر آشوب از این أمالی در كتاب مناقب آل ابی‌‌طالب بهره برده است. (ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌‌طالب، ج۳، ص۱۷۹).
4.. خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۶۹.
5.. همان، ج۳، ص۳۰۳.
6.. شیخ مفید در رمضان سال ۴۰۴ق نخستین جلسۀ املای حدیث را در محلۀ باب رباح بغداد شروع كرد و در رمضان سال۴۱۱ق، پس از ۴۲جلسه به اتمام رساند. (شیخ مفید، الأمالی، ص۱، ۳۵۰).
7.. شیخ طوسی در سال ۴۵۵ق در جوار مرقد امیرالمؤمنین علیه السلام جلسات املای حدیث را آغاز نمود و در سال ۴۵۸ق به پایان رساند (شیخ طوسی، الأمالی، ص۹،۱۰، ۱۱).
8.. نجاشی می‌گوید: زمانی كه برای فراگیری قرآن به مسجد نفطویه می‌رفتم، می‌دیدم كه گروهی از اصحاب امامیه كتاب كافی را بر احمد‌بن احمد كوفی از شاگردان كلینی قرائت می‌كردند. (نجاشی، رجال، ص۳۷۷).
