محمدبن احمدبن ابیالثلج كاتب بغدادی (د.۳۲۵ق) كه خاندان حدیثی وی در بغداد مشهور بودند، ۱ نیز یكی از مشاهیر حوزه حدیثی امامیه بغداد محسوب میشود۲ كه در این طیف جای میگیرد.
در این راستا میتوان به ابوعلی محمد ابن همام بغدادی (د.۳۳۶ق) از محدثان سرشناس امامیه۳ اشاره كرد. ابن همام در حوزه حدیثی بغداد فعال بوده و روایات فراوانی را در اختیار داشت، ۴ لذا بسیاری از محدثان بغدادی و غیر بغدادی به حدیثآموزی نزد وی اهتمام داشتند.۵ او روابط خوبی با حدیثگرایان كوفی و قمی داشت، از این رو منزلش در بغداد، محل برگزاری جلسات حدیثیِ محدثان آن شهرها قرار میگرفت.۶
هارونبن موسیٰ تلعكبری (د. ۳۸۵ق) محدث پراستماع و رَحّال بغدادی نیز از این دسته میباشد كه در شكوفایی حوزه حدیثی بغداد، نقش به سزایی داشت. شیخ طوسی از تلعكبری با تعابیری چون «عظیمالمنزله»و «واسع الروایه» و «عدیم النظیر» یاد نموده است.۷ او حدیث و آثار حدیثی را نزد شمار زیادی از عالمان
1.. جدوی ابوبكر محمدبن عبداللّهبن اسماعیل كه اصالتی رازی داشت، از محدثان بغداد به شمار میرفت (خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۳، ص۴۴) برادرش ابوالحسن عبداللّهبن احمدبن محمد نیز فردی محدث در بغداد بود (همان، ج۹، ص۳۹۴) و دختر او خدیجه بنت محمدبن احمد نیز از زنان محدثۀ بغداد بود (همان، ج۱۳، ص۴۴۳) و خطبۀ حضرت زهرا علیها السلام را از صفوانی روایت كرده است. (طبری، دلائل الامامة، ص۱۱۰، ۱۲۸).
2.. نجاشی با تعابیری چون ثقه، عین، كثیرالسماع از او یاد كرده است. (نجاشی، رجال، ص۳۸۱-۳۸۲).
3.. نجاشی با تعبیر«شیخ أصحابنا ومتقدمهم. له منزلة عظیمة، كثیر الحدیث» از او یاد میكند. نجاشی، رجال، ص۳۷۹.
4.. شیخ طوسی، الفهرست، ص۲۱۷؛ شیخ طوسی، رجال، ص۴۳۸-۴۳۹.
5.. كسانی چون جعفربن محمدبن قولویه، ابوالجیش بلخی، هارونبن موسیٰ تلعكبری، ابومحمد حسنبن محمد عطشی معروف به ابن اخی طاهر، ابوحفص عمربن محمد صیرفی، (شیخ طوسی، الأمالی، ص۱۸۶).
6.. تلعكبری در منزل وی از احمدبن ادریس قمی حدیث فرا گرفته است. (شیخ طوسی، رجال، ص۴۱۱).
7.. همان، ص۴۴۹.