طیف فكری ابن ولید قمی قرار گرفته بودند. از شاخصترین این افراد میتوان به حسینبن عبیداللّه غضائری و فرزندش احمدبن حسین اشاره كرد. هر چند از حسینبن عبیداللّه اظهار نظر صریحی درباره رجال احادیث در دست نیست، ولی میدانیم که او نزد شاگردان ابن ولید قمی مانند ابن قولویه، ابن داود قمی و احمدبن محمدبن ولید تعلیم دیده بود۱ و از ابن داود قمی - محدث رجالشناس مقیم بغداد - بسیار متأثر بوده است تا جاییكه در وصف استادش، ابن داود، میگوید: «لم یرَ احداً احفظ منه و لا افقه و لا اعرف بالحدیث».۲ گفتنی است که او وصی ابن داود نیز بوده است.۳
ابن غضائری كتابهای ابن داود از جمله دو كتاب الممدوحین و المذمومین و الحدیثین المختلفین در موضوع رجالشناسی و حدیثشناسی را در اختیار داشته است.۴ گمان میرود که وی كتاب الرد علی الغلاة و المفوضة۵ را با تأثیرپذیری از مشایخ غلو ستیز قمیاش نگاشته است. فرزند او احمدبن حسین با نگارش كتاب الضعفاء فیالرجال۶ بیش از پیش به روش رجالشناسی قمیان توجه نشان داد. او علاوه بر فراگیری دانش حدیث نزد پدر - شاگرد برجسته مشایخ قم - در نزد برخی حدیث گرایان قمی مانند حسنبن محمدبن بندار نیز شاگردی كرده است.۷
از این رو وی در کتاب رجالش از بسیاری راویان امامیه، به سبب اتهاماتی چون غلو یا نقل از ضعفا و ناشناسان، سلب اعتبار نمود. همچنین به نظر میرسد که ابن نوح سیرافی - شاگرد قمیهای مقیم بغداد - در جرح و تعدیل راویان امامی، از
1.. خویی، معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۲۴.
2.. نجاشی، رجال، ص۳۸۴.
3.. غضائری، شرح تكملة رسالة ابیغالب، ص۱۰۴.
4.. نجاشی، رجال، ص۹۵، ۳۸۴.
5.. همان، ص۶۹.
6.. تهرانی، الذریعة، ج۱۰، ص۸۸.
7.. ابنغضائری، رجال، ص۹۴.