اصالت كوفی داشتند، ۱ ظاهراً به دلیل وابستگی قبیلهای به منصور عباسی و نیز عهدهدار شدن مسئولیت سیاسی در دستگاه عباسی، در بغداد ساکن شده بودند.۲ محمدبن اسماعیلبن بزیع شاخصترین فرد این خانواده - از اصحاب امام كاظم علیه السلام و امام رضا علیه السلام-۳ و از محدثان نامور امامیه محسوب میشود؛۴ عموی وی حمزةبن بزیع نیز در جرگه راویان امامی قرار دارد.۵
افول جریان حدیثی بغداد (در دوره حضور)
مركز مهم حدیثی بغداد، در آستانه غیبت صغرا رفته رفته، به افول گرایید و این وضع، تقریباً در نیمه اول غیبت صغرا نیز تداوم پیدا كرد. فشارهای سیاسی و فضای خفقانی كه از سوی خلفای عباسی برای امامانِ امامیه و پیروانشان ایجاد شده بود، نقش اصلی را در این افول بر عهده داشته است.
هر چند تنگناهای سیاسی قبل از این دوران نیز وجود داشت، ولی این فضای رعب آور از زمان خلافت متوكل عباسی (خ.۲۳۲ق-۲۴۷ق) دو چندان گردید و برای مدت مدیدی نیز تداوم یافت. متوكل كه به شدت تحت تأثیر افكار اهل حدیث قرار داشت، شدیداً با سایر جریانهای فكری از جمله امامیه برخورد میكرد. به عنوان نمونه، زمانی که او متوجه شد نصربن علی جهضمی به اِسنادش از امام كاظم علیه السلام این حدیث نبوی «من أحبنی و أحب هذین (حسن و حسین) و أباهما و أمهما كان معی فی درجتی یوم القیامة» را نقل كرده است، فرمان داد که به
1.. شیخ طوسی از محمدبن اسماعیلبن بزیع با عنوان كوفی یاد مینماید. (شیخ طوسی، رجال، ص۳۶۴).
2.. محمد بن اسماعیلبن بزیع از موالی منصور عباسی بود. (نجاشی، رجال، ص۳۳۰) او و عموزادهاش احمدبن حمزه را در زمرۀ وزرا برشمردهاند. (شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۸۳۵-۸۳۶).
3.. شیخ طوسی، رجال، ص۳۴۴،۳۶۴.
4.. نجاشی، رجال، ص۳۳۰-۳۳۱.
5.. شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۸۲۷؛ نجاشی، رجال، ص۲۷۶.