دادند.۱ افزون بر این، تک‌نگاری‌های فراوانی با موضوعات مختلف در بغداد تدوین گردید. ابن ابی‌عمیر از اركان حدیثی امامیه در بغداد، آثار فراوانی از این دست را مدون ساخته بود كه پس از نابودی‌‌شان، ۴۰ مجلد از آنها را، از حفظ، با عنوان نوادر احیا كرد.۲ شیخ صدوق در تدوین كتاب من لایحضره الفقیه از نوادر ابن ابی‌عمیر بهره برده است.۳
اصحاب بغدادی در موضوع علم الحدیث و دانش رجال نیز فعال بودند. آنان با نگارش كتاب‌هایی در دانش حدیث و رجال، به نوعی از پیشگامان این عرصه به شمار می‌روند. در این زمینه می‌توان به كتاب‌های اختلاف الحدیث از ابن ابی‌عمیر۴ و علل الاحادیث یا اختلاف الحدیث از یونسبن عبدالرحمان اشاره كرد.۵ محمدبن عیسی‌‌بن عبید بغدادی نیز در دانش رجال، كتابی به نام الرجال تألیف كرده بود.۶
خاندانهای حدیثی امامیه در بغداد (در دوره حضور)
با بررسی پاره‌ای از منابع رجال‌شناسی، به برخی از خاندانهای علمی و حدیثی
1.. در این باره نک: كتاب‌های قرب الاسناد الی الرضا علیه السلام و كتاب قرب الاسناد الی ابی جعفربن الرضا علیه السلام و كتاب قرب الاسناد الی صاحب الامر علیه السلام از ابوالعباس حمیری قمی (نجاشی، رجال، ص۲۲۰) و كتاب قرب الاسناد از علی‌‌بن ابراهیم‌‌بن هاشم (همان، ص۲۶۰) و كتاب قرب الاسناد از علی‌‌بن بابویه قمی (همان، ص۲۶۱) و كتاب قرب الاسناد از ابن بطه قمی (همان، ص۳۷۳).
2.. شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۸۵۴.
3.. شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۴۰۵؛ ج۲، ص۱۶۱، ۳۹۳؛ ج۳، ص۸۸؛ ج۴، ص۱۵۷.
4.. نجاشی، رجال، ص۳۲۷.
5.. ابن‌ندیم، الفهرست، ص۲۷۶؛ شیخ طوسی، الفهرست، ص۲۶۶.
6.. نجاشی، رجال، ص۳۳۴.
