شاید همین هجرت‌ها سرانجام به افول مدرسه كوفه انجامید. به هر روی در این مهاجرت، تقریباً اغلب جریان‌های فكری كوفه از جمله دو جریان عمده كلامی و حدیثی حضور داشتند. هشام‌‌بن حكم، سردسته متكلمان مهاجر كوفی به بغداد است كه ظاهراً شاگردان كلامی وی نظیر علی‌‌بن اسماعیل میثمی۱ و ابوالحسن علی‌‌بن منصور كوفی۲ نیز همراه وی به آن شهر كوچیدند. همچنین جریان حدیثی كوفه نیز با مهاجرت محدثان برجسته‌ای چون عبدالرحمان‌‌بن حجاج و ظریف‌‌بن ناصح كوفی - كه به تعبیر دارقطنی «شیخ من الكوفیین من شیوخ الشیعه» بود -۳ به بغداد انتقال یافت.۴
دلایل مختلفی را می‌توان برای مهاجرت اصحاب كوفی به بغداد بر شمرد. پیش‌‌تر خاطر نشان کردیم که برخی اصحاب به دلیل اشتغال در دستگاه خلافت، ناگزیر رهسپار بغداد شدند. با نگاهی در منابع رجال‌شناسی به خوبی در می‌یابیم كه شمار قابل توجهی از یاران امام صادق علیه السلام و امام كاظم علیه السلام در شهر جدید التأسیس بغداد، به مناصب مهمی در دستگاه خلافت نوپای عباسی دست پیدا كرده بودند. قاسم‌‌بن عروه وزیر منصور عباسی، ۵ علی‌‌بن ابی‌نصر كوفی وزیر مهدی عباسی، ۶ عبداللّه‌‌بن سنان كوفی خازن منصور، مهدی، هادی و هارون عباسی، ۷ فضل‌‌بن سلیمان بغدادی كاتب منصور و مهدی عباسی، ۸ حسن‌‌بن راشد
1.. بر اساس برخی گزارش‌‌ها علی‌‌بن اسماعیل‌‌بن شعیب‌‌بن میثم تمار كوفی قبل از آنكه در بصره ساكن شود(نجاشی، رجال، ص۲۵۱) مدتی را در بغداد و در زندان هارون عباسی گذرانده است. (شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۵۳۸).
2.. نجاشی، رجال، ص۲۵۰.
3.. دارقطنی، المؤتلف و المختلف، ج۳، ص۱۴۸۳.
4.. نجاشی، رجال، ص۲۰۹، ۲۳۷.
5.. شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۶۷۰.
6.. شیخ طوسی، رجال، ص۲۶۶.
7.. نجاشی، رجال، ص۲۱۴.
8.. همان، ص۳۰۶.
