رسیدن مکتفی عباسی (خ.۲۸۹-۲۹۵ق) نقش‌‌آفرین بوده است.۱ پس از قاسم‌‌بن عبیداللّه دو تن از فرزندانش نیز به منصب وزیری در دستگاه خلافت عباسی دست پیدا کردند. حسین‌‌بن قاسم‌‌بن عبیداللّه (م.۳۲۲ق) ملقب به عمیدالدوله در سال ۳۱۹ قمری در زمان خلافت مقتدر عباسی (خ.۲۹۵-۳۲۰ق) به وزارت رسید.۲ همچنین برادرش ابوجعفر محمدبن قاسم‌‌بن عبیداللّه در سال ۳۲۱ قمری به مدت سه ماه وزیر قاهر عباسی (خ.۳۲۰-۳۲۲ق) بوده است.۳
درباره اعتقادات مذهبی آل قاسم‌‌بن عبیداللّه باید گفت که قاضی عبدالجبار معتزلی، این خاندان را شیعی مذهب معرفی کرده است.۴ افزون بر این، گفته شده که حسین‌‌بن قاسم‌‌بن عبیداللّه وزیر مقتدر عباسی به ابوجعفر شلمغانی گرایش داشته است۵ و ادعا شده که در وارسی منزل شلمغانی، نامه عرضه اعتقادات او به شلمغانی را نیز پیدا کرده‌اند.۶ سرانجام حسین‌‌بن قاسم‌‌بن عبیداللّه در سال ۳۲۲ قمری به دلیل پیروی از شلمغانی به دستور راضی عباسی (خ.۳۲۲-۳۲۹ق) به قتل رسید.۷ یکی از شخصیت‌های مهم و برجسته این خاندان، ابوالحسین اسحاق‌‌بن ابراهیم‌‌بن سلیمان‌‌بن وهب کاتب می‌باشد که در نیمه نخست سده چهارم هجری در بغداد می‌زیسته، و در زمره اندیشمندان و نویسندگان امامیه به شمار می‌‌رفته است؛ وی کتابی به نام البرهان فی وجوه البیان داشته و در آن اثر، مطالبی را از کتاب کافی کلینی آورده است.۸
1.. ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۱۸-۱۹.
2.. ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۲۳۰.
3.. مسعودی، مروج الذهب، ج۴، ص۲۲۱؛ ابن‌مسکویه، تجارب الامم، ج۵، ص۳۶۱.
4.. قاضی عبدالجبار، تثبیت دلائل النبوه، ج۲، ص۳۸۱، ۵۹۹، ۶۰۰.
5.. ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۲۹۰.
6.. همان.
7.. ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۲۹۴.
8.. نک: مدرسی، مکتب در فرایند تکامل، ص۳۳۸.
