ابوالحسین محمدبن ابیالبغل که مردی ادیب بود، ۱ میان سالهای ۲۹۳ قمری تا ۳۰۴ قمری به طور نایکسان از سوی دستگاه خلافت عباسی به والیگری مناطقی چون بصره، اهواز، شیراز، اصفهان و فارس منصوب گردید.۲ او در برههای، تا احراز مقام وزارت خلیفه پیش رفت، ولی موفق نشد.۳ برادرش ابوالحسن علیبن ابیالبغل نیز در بصره و واسط برای خلفای عباسی کارهای دیوانی انجام میداده است.۴
به نظر میرسد همه خاندان آل ابیالبغل امامیمذهب نبودهاند، به گفته قاضی عبدالجبار بعضی از آنان به مذهب اسماعیلیان قرمطی گرایش داشتهاند.۵ دشمنی آل ابیالبغل با خاندان امامیمذهب آل فرات۶ و همچنین اتهام آنان به الحاد و انکار نبوت، ۷ سخن قاضی عبدالجبار را تأیید میکند. با این حال هارونبن موسیٰ تلعکبری (م.۳۸۱ق)، خبری از ابوالحسین محمدبن ابیالبغل - سرشناسترین چهره آل ابیالبغل - نقل کرده است که امامیمذهب بودن وی را اثبات میکند.۸
خاندان ابن دأب
ابوالولید عیسیبن یزیدبن بکربن داب لیثی مدنی، سرسلسله خاندان ابن دأب
1.. بیهقی، المحاسن و المساوی، ص۲۳۴، ۲۵۸؛ راغب اصفهانی، محاظرات الادباء، ج۲، ص۶۰۲.
2.. مدرسی، مکتب در فرایند تکامل، ص۳۳۸-۳۳۹.
3.. قرطبی، صلة تاریخ الطبری، ص۲۸-۲۹، در متن به جای محمدبن احمدبن یحییٰبن ابیالبغل به اشتباه احمدبن محمدبن یحییٰبن ابیالبغل آمده است.
4.. مدرسی، مکتب در فرایند تکامل، ص۳۳۹.
5.. یکی از بازماندگان همین خاندان به نام ابومحمدبن ابیالبغل در سال ۳۸۵ قمری در زمان حیات قاضی عبدالجبار معتزلی در بصره زندگی میکرده و به علم نجوم اشتغال داشته است. (قاضی عبدالجبار، تثبیت دلائل النبوة، ج۱، ص۴۲).
6.. تنوخی، نشوار المحاضرة، ج۸، ص۹۳-۹۴.
7.. صابی، تحفة الأمراء فی تاریخ الوزراء، ص۲۹۳.
8.. طبری، دلائل الامامة، ص۵۵۱-۵۵۳؛ ابنطاووس، فرج المهموم، ص۲۴۵-۲۴۷.