باب با عنوان «باب الاستطاعة» و «باب القضاء و المشیة و الارادة» روایات مرتبط با موضوع فاعلیت را نقل کرده است. در باب الاستطاعة یک روایت از امیرالمؤمنین علیه السلام و روایت دیگر به نقل از امام مجتبی علیه السلام آمده است که در هر دو روایت در عین بیان استطاعت، نقش آن در فاعلیت انسان و ارتباط با فاعلیت خداوند تبیین شده است. در روایت اول از امیرالمؤمنین علیه السلام در بیان استطاعت چنین آمده است:
۰.شما از سوی خدا مالک استطاعت می‌شوید، اگر به شما استطاعت داد از عطای اوست و اگر سلب کرد از امتحان و ابتلای الهی است. در عین حال خداوند مالک آن چیزی است که به شما تملیک کرده است و بر آنچه شما را بدان قادر کرده است، خود قدرتمندتر است. آیا نشنیده‌اید سخن بندگان خدا را که از او طلب حول و قوه می‌کنند آن هنگام که می‌گویند «لا حول و لا قوة الا باللّه».۱
روایت دوم، پاسخ امام مجتبی علیه السلام به نامه حسن بصری است که از قَدَر و فاعلیت سؤال کرده بود، در این نامه، امام علیه السلام با تأکید بر نفی جبر و نفی تفویض، به بیان حقیقت أمر بین أمرین می‌پردازد:
۰.کسی که به قدر خیر و شر آن ایمان نداشته باشد، کفر ورزیده و کسی که گناهان را به خداوند نسبت دهد به خداوند نسبتی بزرگ و ناروا داده است. خداوند به اکراه اطاعت نمی‌شود و از روی قهر و غلبه مورد عصیان قرار نمی‌گیرد، خداوند بندگان را رها نکرده است تا به هلاکت بیفتند، اما او همچنان بر آنچه به ایشان داده است مالکیت دارد و بر آنچه قادرشان ساخته است، خود قدرتمندتر است. اگر امر او را بپذیرند و رو به سوی طاعت بیاورند خداوند مانع آنها نمی‌شود، اما اگر اراده گناه و معصیت
