221
قرآن‌شناسی امامیه در پژوهش‌های غربی

سنه و دیگران، ۱۴۱۸/۱۹۹۷، ج۵، ص۲۶۹). در قمی (ج۲، ص۳۱۸) جمله «وَهُم بَنُو تَمِیم» آمده است که به نظر می‌رسد افزوده تفسیری باشد. اما در آنچه در مجلسی (ج۱۷، ص۲۸، ش۳) و نوری (ص۳۳۱، ش۱۱) نقل شده، کلمه وَهُم نیامده است.

۸۱. لَيْسَ لَها مِنْ دُونِ اللَّهِ كاشِفَةٌ + وَالَّذِینَ کَفَرُوا سَتَأتِیهِمُ الغَاشِیَةُ+ (۵۳[النجم]:۵۸ / ۵۴۱ [۶]). ن.ک: جفری، ص۱۶۷ (اُبَی).

۸۲. (-) إِنَّ أَجَلَ اللَّهِ إِذَا جاءَ لاَ يُؤَخَّرُ + إلَی الأقصَی+ لَوْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (۷۱[نوح]:۴ / ۶۰۲ [۵]). درباره اصطلاحات « الأجل الأقصی / الأجل الأدنی» (در ارتباط با این آیه) ن.ک: طوسی، تبیان، ج۱۰، ص۱۳۳؛ طبرِسی، ج۲۹، ص۶۸.

۸۳. وَ لا تَذَرُنَّ وَدّاً وَلاَ سُواعاً + آلِهَةً+ (۷۱[نوح]:۲۳ / ۶۰۳ [بدون ذکر نام امام]).

ه) ترکیب دسته‌های اول تا چهارم

۸۴. وَلا تَمْنُنْ *تَسْتَكْثِرُ* + تَسْتَكْثِرُ مِنَ الخَیرِ (۷۴[المدّثِّر]:۶ / ۶۰۹ [۷]). امام توضیح می‌دهد که این قرائتِ موجود در کتاب علي است، که به نظر می‌رسد منظور مصحف علی[[ع]] باشد (ن.ک: E. Kohlberg, "Authoritative scriptures in early Imāmī Shīʿism”, Les retours aux écritures, ed. E. Patlagean and A. Le Boulluec, Louvain and Paris ۱۹۹۳, p. ۳۰۱ and note ۲۷ [[ب.ت: همین کتاب، ص۲۴۹]]؛ امیرمعزی، راهنما، ص۱۸۷). ن.ک: قرطبی، ج۱۹، ص۶۷ (ابن مسعود).

۸۵. لَهُ مُعَقِّباتٌ *مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ* يَحْفَظُونَهُ *مِنْ أَمْرِ* اللَّه‏ / + مِن خَلفِهِ وَرَقِیبٌ مِن بَینِ یَدَیهِ+ یحفَظُونَهُ + بِأمرِ+ اللهِ (۱۳[الرعد]:۱۱ / ۲۶۷ [بدون ذکر نام امام]. ن.ک: قمی، ج۱، ص۱۰، ۳۶۰، نقل‌شده در: فیض، ج۱، ص۴۵، ج۳، ص۶۰، کتکانی، ج۲، ص۲۸۳، ش۱؛ طبرِسی، ج۱۳، ص۱۴۸ (به عنوان قرائت جعفر صادق). قس: عیاشی، ج۲، ص۲۰۵، ش۱۵. درباره قرائت «بِأمرِ الله» ن.ک: جفری، صص۱۸۷ (علی)، ۲۰۰ (ابن عباس)، ۲۷۱ (عکرمه، زید بن علی)، ۳۳۴ (جعفر صادق)؛ طبرِسی، ج۱۳، ص۱۴۸ (علی، ابن عباس، عکرمه، زید بن علی).


قرآن‌شناسی امامیه در پژوهش‌های غربی
220

است (ن.ک: طبری، تفسیر، ج۷، ص۱۲۹)، کسائی آن را برگرفته است (ن.ک: ابن مجاهد، ص۲۴۹؛ طبرِسی، ج۷، ص۲۳۵)، و این قرائت در متون امامی هم دیده می‌شود (ن.ک: عیاشی، ج۱، ص۳۵۰، ش۲۲۲، نقل‌شده در: فیض، ج۲، ص۹۷، کتکانی، ج۱، ص۵۱۱، ش۱، مجلسی، ج۱۴، ص۲۴۸، ش۳۴، نوری، ص۲۸۳، ش۱-۲). ن.ک: بحث گلتسیهر، جریان‌ها، ص۲۳ [[ب.ت: گلدزیهر، گرایش‌ها، ص۴۸]].

د) افزودن کلمات

۷۵. (-) مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ وَمِنْ أَنْفُسِهِم‏ + ومِمَّا یَأکُلُونَ+ (۳۶[یاسین]:۳۶ / ۴۴۶ [۶]).

۷۶. وَزُلزِلُوا + ثُمَّ زُلزِلُوا+ (۲[البقره]:۲۱۴ / ۵۵، ۶۶ [۶]). ن.ک: کلینی، ج۸، ص۲۹۰، ش۴۳۹، نقل‌شده در: فیض، ج۱، ص۲۲۵، مجلسی، ج۶۷، ص۱۹۸ (بدون شماره)، ج۹۲، ص۵۸، ش۳۸؛ قرطبی، ج۳، ص۳۵ (ابن مسعود). قس: جفری، ص۳۰ (در قرائت ابن مسعود هر دو قرائت [[با هم]] آمده است).

۷۷. (-) كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ في‏ كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ + أو أکثَرَ مِن ذَلِكَ+ (۲[البقرة]:۲۶۱ / ۹۴ [۷ یا ۸]). قس: بالا، ش۵۱.

۷۸. سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا بِهِ + مِنَ الزَّکاةِ+ يَوْمَ الْقِيامَةِ (۳[آل‌عمران]:۱۸۰ / ۱۱۰ [۶]). قس: جفری، ص۱۲۵ (قرائت اُبَی: سَيُطَوَّقُونَ مِنَ الزَّکاةِ)؛ کلینی، ج۳، ص۵۰۲، ش۱، ص۵۰۴، ش۱۰؛ ابن بابویه، عقاب الاعمال، تص. حسین الأعلمی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳، ص۲۷۸، ش۱ ( الزَّکاةِ به عنوان توضیح آمده است؛ ن.ک: توضیحات نوری، ص۲۶۹، ش۱۲-۱۳).

۷۹. (-)ذلِكَ جَزَيْناهُمْ بِما كَفَرُوا + نِعمَةَ اللهِ+ (۳۴[سبأ]:۱۷ / ۴۳۵ [۵]).

۸۰. إِنَّ الَّذينَ يُنادُونَكَ مِنْ وَراءِ الْحُجُراتِ + بَنُو تَمِیمٍ+ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْقِلُون‏ (۴۹[الحجرات]:۴ / ۵۱۹ [۵]). ن.ک: جفری، ص۱۶۶ (اُبَی). قس: قرائت « أکثَرُهُم بَنُو تَمِیم» که منسوب بن ربیع بن خُثَیم (جفری، ص۳۰۴) یا ابن مسعود (طوسی، تبیان، ج۹، ص۳۴۲؛ عبد الرحمن بن محمد الثعالبی، تفسیر، تص. عبد الفتاح ابو

  • نام منبع :
    قرآن‌شناسی امامیه در پژوهش‌های غربی
    سایر پدیدآورندگان :
    سيّد محمد علي طباطبايي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9140
صفحه از 311
پرینت  ارسال به