بن ثابت)، ۲۲۹ (ابن الزبیر)، ۲۳۳ (عائشة)، ۲۵۲ (سعید بن جبیر)، ۲۸۴ (مجاهد)؛ عبد الرزاق، تفسیر، ج۲، ص۳۵۳ (به عنوان قرائت پیامبر)؛ طبری، تفسیر، ج۳۰، ص۸۲-۸۳؛ ابن مجاهد، ص۶۷۳، قرطبی، ج۱۹، ص۲۴۲ (ابن کثیر، ابن عمرو، الکسائی)؛ طبرِسی، ج۳۰، ص۵۰-۵۱ (اهل بصره به جز سهل [=ابو حاتم السجستانی] و نیز ابن کثیر و کسائی). طبق این قرائت معنای این آیه می‌شود: «او ‏به علم غیب مشکوک نیست».

ج) تغییر ترتیب کلمات

۷۳. إِنِّي *مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ* / إِنِّي + رَافِعُكَ إِلَيَّ وَمُتَوَفِّيكَ+ (۳[آل‌عمران]:۵۵ / ۱۲۴ [۶]). ن.ک: شیبانی، نهج، ج۲، ص۳۷، نقل‌شده در: نوری، ص۲۶۵، ش۱۳-۱۴. نوری (ص۲۶۵، ش۸-۱۰) می‌گوید مؤید این قرائت روایتی از علی الرضا[[ع]] است که طبق آن عیسی[[ع]] درحالی‌که زنده بود از زمین عروج کرد، در راه آسمان جان داد، و وقتی به آنجا رسید به زندگی بازگشت (ن.ک: ابن بابویه، عیون اخبار الرضا، نجف، ۱۳۹۰/۱۹۷۰، ج۱، ص۱۷۰؛ بااین‌حال باید یادآور شد که رضا[[ع]] در آن روایت، قرائت رسمی آیه را نقل می‌کند). همچنین ن.ک: نُعیم بن حماد، الفتن، تص. مجدی بن منصور بن سید الشوری، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷، ص۳۹۴، ش۱۳۳۷ (به عنوان بخشی از سخن خدا به عیسی). کسانی که همان قرائت رسمی را نقل می‌کنند و با این حال معتقدند که عروج (رَافِعُكَ) قبل از توفی یا موت (مُتَوَفِّيكَ) بوده است، تبیین‌های دیگری می‌آورند، مثل اینکه این آیه را نمونه‌ای از «تقدیم و تأخیر» می‌دانند (ن.ک: طبری، تفسیر، ج۳، ص۲۹۱؛ طبرِسی، ج۳، ص۹۵؛ N. Robinson, Christ in Islam and Christianity, Albany ۱۹۹۱, pp. ۱۱۷-۱۲۶).

۷۴. (-) هَلْ *يَسْتَطيعُ رَبُّكَ* / + رَبُّكَ يَسْتَطيعُ+ (۵[المائده]:۱۱۲ / ۱۶۸، ۱۶۹ [۵، ۶]). قرائت رایج‌تر نزد سیاری این است: هَلْ تَسْتَطيعُ رَبَّكَ‏ ("آیا می‌توانی از پروردگارت بخواهی؟")؛ این قرائت به گروهی از صحابه و تابعون نسبت داده شده

۶۷. عِنْدَها *جَنَّةُ* الْمَأْوى‏ / + جَنَّهُ+ (۵۳[النجم]:۱۵ / ۵۴۵، ۵۴۷ [۶])، این قرائت ("در آنجا مأوی او را پوشاند") منسوب به علی[[ع]] است (ن.ک: ابن خالویه، ص۱۴۶، و تصحیح پایین صفحه؛ زمخشری، ج۴، ص۲۹؛ طبرِسی، ج۲۷، ص۴۵). این قرائت به ابو هریره، ابن الزبیر و دیگران هم می‌رسد، اما عائشه آن را رد کرده است (زمخشری، ج۴، ص۲۹؛ فخر الدین الرازی، التفسیر الکبیر یا مفاتیح الغیب، بیروت ۱۴۱۱/۱۹۹۰، ج۲۸، ص۲۵۲؛ قس: قرطبی، ج۱۷، ص۹۶).

۶۸. *خُشَّعاً* أبصَارُهُم / + خَاشِعاً+ (۵۴[القمر]:۷ / ۵۴۹ [۶]). ن.ک: طبری، تفسیر، ج۲۷، ص۹۰ (عامة قرّاء الکوفة وبعض البصریّین)؛ ابن مجاهد، ص۶۱۸، قرطبی، ج۱۷، ص۱۲۹ (ابو عمرو، حمزه، الکسائی)؛ طبرِسی، ج۲۷، ص۶۳ (قاریان عراقی به جز عاصم).

۶۹. هُوَ الَّذي أَرْسَلَ *رَسُولَهُ* بِالْهُدى‏ وَ دينِ الْحَقِّ‏ / + عَبدَه+ (۶۱[الصف]:۹ / ۵۷۱ [۱]). قرائتِ نقل‌شده در طبرِسی (ج۲۸، ص۶۲، از بخش دوم تفسیر عیاشی که به دست ما نرسیده است) همان قرائت رسمی است، اما آنچه عبد علی بن جمعه الحویزی از طبرسی نقل کرده (نور الثقلین، تص. هاشم الرسولی المحلاتی، قم ۱۴۱۲، ج۵، ص۳۱۸، ص۳۱) با قرائت «عبدَه» آمده است.

۷۰. فَقَد *صَغَت* قُلُوبُکُمَا / + زَاغَت (۶۶[التحریم]:۴ / ۵۸۶، ۵۸۸، ۵۹۰ [۵، ۶]). ن.ک: جفری، صص۱۰۳ (ابن مسعود)، ۱۹۱ (علی)، ۳۲۸ (اعمش)؛ سعد، ص۶۵ (باقر و صادق)، نقل‌شده در: نوری، ص۳۳۷، ش۲-۳؛ طبری، تفسیر، ج۲۸، ص۱۶۱ (ابن مسعود).

۷۱. فَنَفَخنَا *فِیهِ* مِن رُوحِنَا / + فِي جَیبِها (۶۶[التحریم]:۱۲ / ۵۹۱ [۶]). ن.ک: قرطبی، ج۱۸، ص۲۰۳-۲۰۴ (اُبَی). قتاده افزوده «فَنَفَخنَا فِي جَیبِهَا» را به عنوان تفسیری بر «فَنَفَخنَا فِیهِ» آورده است (ن.ک: عبد الرزاق، تفسیر، ج۲، ص۳۰۳؛ طبری، تفسیر، ج۲۸، ص۱۷۲؛ طوسی، تبیان، ج۱۰، ص۵۴).

۷۲. وَما هُوَ عَلَى الْغَيْبِ *بِضَنين* / + بِظَنینٍ+ (۸۱[التکویر]:۲۴ / ۶۲۷، ۶۲۸ [۵، ۶]). ن.ک: جفری، صص۱۰۸ (ابن مسعود)، ۲۰۷ (ابن عباس)، ۲۲۵ (زید