257
تاریخ حدیث شیعه در ماوراء النهر و بلخ

[۴‌.] ابو عبد الله‏ بلخی

وی از اصحاب امام صادق علیه السلام است.۱ او كلامی در مذمّت برخی از صحابه از امام صادق علیه السلام می‏شنود و از آن تعجّب می‏كند. امام علیه السلام با بیان اخباری غیبی از خطاهای وی و ابراز كرامتی، به او هشدار می‏دهد كه اسرار را نباید فاش كند: «لَا تُذِیعُوا سِرَّنَا وَ لَا تُحَدِّثُوا بِهِ عِنْدَ غَیرِ أَهْلِهِ؛۲ سرّ ما را فاش نكنید و آن را پیش نااهلان نقل نكنید».

همچنین او در جلسه‏ای به همراه داوود بن كثیر رقّی، ابو الخطّاب و مفضّل در حضور امام صادق علیه السلام بودند كه ابو النوا می‌آید وگزارش می‏كند كه ابو الخطّاب، به ابو بكر و عمر دشنام داده است. امام صادق علیه السلام با ابو الخطّاب، برخورد می‏كند و ابو الخطّاب سوگند یاد می‏كند كه چنین كاری نكرده است.۳

[۵‌.] احمد بن یعقوب بلخی

نام ابو الحسن احمد بن یعقوب بلخی در سند یك روایت نبوی صلی الله علیه و اله آمده است.۴ در این روایت، وی با پنج واسطه از انس بن مالك، فضایلی از امام علی علیه السلام را بیان داشته است. نام «ابوالحسن احمد بن یعقوب» در رجال و اسناد روایات شناخته شده، نیست.۵ متن روایت نیز چنانچه ناقلش انس بن مالک باشد، باورش دشوار است.

گفتنی است در نسخه‏ای كه علّامه مجلسی از بشارة المصطفی در اختیار داشته، نام وی، «احمد بن یحیی بلخی» آمده است.۶

1.. الخرائج و الجرائح، ج۱، ص۲۹۷ ـ ۲۹۸.

2.. همان، ص۲۹۹، ح۵.

3.. همان، ۲۹۷ ـ ۲۹۸.

4.. بشارة المصطفی، ص۱۳۸؛ الجواهر السنیّة، ص۲۷۴.

5.. مستدركات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۵۱۳، ش۱۸۶۵.

6.. بحار الأنوار، ج۳۹، ص۱۲۸ ـ ۱۲۹، ح۱۶.


تاریخ حدیث شیعه در ماوراء النهر و بلخ
256

صادق علیه السلام ذكر كرده‏اند۱ و به عبادت و زهد شناخته‌شده بود. بعضی از عامّه، او را توثیق كرده‌اند. ابراهیم بن ادهم، از شاهزادگان بلخ بود و در همان دیار متولّد گردید؛ امّا آسایش قصر را رها کرد و زهد را پیشه خود ساخت و به شهرهای مختلف سفر كرد. شقیق بلخی، سفیان ثوری و اوزاعی، تنی چند از شاگردان اویند. ابراهیم در جزیره و یا شام وفات كرد. سال وفات او را گوناگون گفته‏اند: ۱۶۲، ۱۶۱ و ۱۴۰ق.۲ اگرچه ابراهیم شیعه نیست، ولی نام وی در اسناد برخی روایات كتاب‌های حدیث شیعه آمده است.۳

[۲‌.] ابراهیم بن عبد الله‏ بلخی

ابراهیم بن عبد الله‏ بلخی، با یك واسطه از امام صادق علیه السلام روایت می‏كند. نام وی در طریق شیخ طوسی به امام صادق علیه السلام در سند یك روایت در بارة ولایت امام علی علیه السلام آمده است.۴ این روایت، بیانگر عدم قبول شهادتین است مگر آن که همراه با ولایت امام علی علیه السلام باشد. گفتنی است كه ابراهیم، شاگرد ابو عاصم ضحّاك بن مخلّد،۵ از اصحاب امام صادق علیه السلام است.۶

[۳‌.] ابن علی بلخی

نام ابن علی بلخی در سند روایت حسین بن حمدان خصیبی (م۳۳۴ق) در الهدایة الكبری آمده است.۷ در این روایت، ابن علی بلخی، شاگرد جابر بن یزید جعفی است.

1.. الفائق فی رواة و أصحاب الإمام الصادق علیه السلام، ج۱، ص۳۲.

2.. همان جا.

3.. ر.ک: المناقب، ابن شهرآشوب، ج۳، ص۳۶۶؛ منیة المرید، ص۲۲۸.

4.. الأمالی، طوسی، ص۲۸۲، ح۵۴۷؛ بشارة المصطفی، ص۲۱۲.

5.. رجال الطوسی، ص۲۲۷، ش۳۰۷۳.

6.. الأمالی، طوسی، ص۲۸۲، ح۵۴۷؛ بشارة المصطفی، ص۲۱۲.

7.. الهدایة الكبری، ص۴۱ ـ ۴۲، ح۱.

  • نام منبع :
    تاریخ حدیث شیعه در ماوراء النهر و بلخ
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی غلامعلی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 38722
صفحه از 356
پرینت  ارسال به