می‌‌شناخته‌‌اند، می‌‌توانسته‌‌اند آیات متناسب با یکدیگر را گردآوری کنند، و اینکه ظاهرا با عملکرد کامل این مقوله‌‌ها آشنا بوده‌‌اند. به طور قطع، از میان این جفت‌‌ها آن که محکم‌‌ترین مبنای قرآنی را دارد، مُحکَم و مُتَشابِه است. بنابراین می‌‌تواند ادعای این را داشته باشد که ظهورش در علوم تفسیری از همه زودتر بوده است.
دوتاییِ مُحکَم/مُتَشابِه مبتنی بر آیه ۷ سوره آل‌‌عمران است (خلاصه: هُوَ الَّذي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتابَ مِنْهُ آياتٌ مُحْكَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتابِ وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ). یافتن یک ترجمه مناسب برای مُحکَم و مُتَشابِه تقریباً به طور کامل وابسته به مفاهیمی است که گفته شده این اصطلاحات بر آنها دلالت می‌‌کنند. [[معادل‌‌هایی چون]] واضح/مبهم یا قطعی/مردد محتمل‌‌اند، اما نارسایی این ترجمهها با توجه به اخبار متعددی که در آنها اظهارنظر امامان درباره این آیه آمده روشن می‌‌شود. برای نمونه:
ابو عبد الله [جعفر صادق][[ع]]: درباره قول خداوند: هُوَ الَّذي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتابَ مِنْهُ آياتٌ مُحْكَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتابِ [آل‌‌عمران۳: ۷] گفت: ”امیر مؤمنان و امامان." و درباره فقره وَ أُخَرُ مُتَشابِهات گفت: ”فلانی و فلانی." و درباره فقره فَأَمَّا الَّذينَ في قُلُوبِهِمْ زَيْغ گفت: ”رفقایشان، و کسانی که از آنها پیروی می‌‌کنند." و درباره فقره فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاء الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاء تَأْوِيلِهِ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ [آل‌‌عمران۳: ۷] گفت: ”امیر مؤمنان و امامان."۱
در بخش نخست این خبر، آیات مُحکَمات آیه‌‌های درون کتاب [[قرآن]] نیستند، بلکه هویتی انسانی یافته‌‌اند (علی[[ع]] و دیگر امامان[[ع]]). همچنین آیات مُتَشابِهات نیز افرادی هستند («فلانی و فلانی»: یعنی ابوبکر و عمر)۲ که پیروانی دارند که از آنچه مُتَشابِه است پیروی می‌‌کنند (یعنی پیرو افرادی هستند که مصادیق مُتَشابِهات معرفی شدهاند). بااین‌‌همه، به نظر نمی‌‌رسد این مصداق‌‌یابیِ به‌‌ظاهر روشن (مُحکَمات: امامان، مُتَشابِهات: دشمنان) با عبارت بعدی از این آیه قرآنی کاملاً سازگار باشد، یعنی اینکه مُتَشابِهات یک تفسیر (تأویل) دارند که پیروانشان به دنبال فهم آن‌‌اند (و ناکام‌‌اند). ناکامی ایشان کاملا تقصیر خودشان نیست،
