قرآن مورد استفاده قرار می‌‌‌‌گیرد (و از همین روست که به ضمیمه خود کتاب از آن یاد شده است)، در سنت شیعی، خاندان پیامبر[[ص]] همان نقش را دارند؛ یعنی تنها به واسطه امامان، ذرّیه پیامبر[[ص]]، است که معنای صحیح آیات قرآن برای مؤمنان هویدا میشود. نمونه‌‌ای از تحریر شیعی این حدیث، توسط عیاشی نقل شده است:
من [محمد] پیش از شما بر حوض وارد می‌‌شوم و شما نزد حوض (بهشت) بر من وارد می‌‌شوید. آن گاه که بر من وارد شدید من از شما دربارة ثَقَلان می‌‌پرسم. بنابراین مراقب باشید که [در رابطه با ایشان] جای مرا می‌‌گیرید، تا زمانی که مرا ملاقات کنید. سپس آنها [[= اصحاب پیامبر]] پرسیدند: ثَقَلان چیست ای رسول خدا؟ او پاسخ داد: ثَقَل بزرگ کتاب خداست. آن ریسمانی است که یک سر آن به دست پرورردگار است و سر دیگر آن دست شماست؛ پس به آن تمسک کنید که نه گمراه شوید و نه خوار شوید ( لا تَضِلّوا وَلا تَذِلّوا). ثَقَلِ کوچک خانواده‌‌ام، اهل بیت من، است؛ همانا خداوند لطیف خبیر مرا خبر داده است که این دو از یکدیگر جدا نشوند تا مرا ملاقات کنند... از آنان پیش نیفتید که گمراه می‌‌شوید، از وظیفه خود در قبال آنان غافل نشوید که هلاک می‌‌شوید، و چیزی به آنان تعلیم ندهید چه ایشان از شما داناترند.۱۲
بنابراین ثَقَلان برای همیشه در پیوند با یکدیگرند. ثقل اول، یعنی قرآن، بدون ثقل دیگر، یعنی امامان که بدان زندگی می‌‌بخشند، بی‌‌معنا خواهد بود. به بیان ابو جعفر طوسی (د.۴۶۰/۱۰۶۷) متکلم و مفسر بزرگ شیعه در دوره آل‌‌بویه: ”این حدیث [یعنی حدیث ثقلین] ثابت میکند که آن [یعنی قرآن] در تمام نسل‌‌‌‌ها وجود دارد؛ زیرا ممکن نیست پیامبر[[ص]] ما را به نگه داشتن چیزی فرمان دهد که نمی‌‌توانیم نگه داریم؛ درست همان گونه که اهل بیت[[ع]] و کسانی که ما به پیروی از آنان امر شده‌‌ایم در همه زمان‌‌ها حضور دارند."۳ از اینجا تا خلق استعاره معروفی که امامان را قرآن گویا (کتاب الله الناطِق) توصیف میکند، بهواقع فاصله چندانی نیست. این عبارت پرتکرار را ابو رجب بُرسی (د. ۸۱۳/۱۴۱۱)، عالِم شیعی امامی، در لابه‌‌لای سخنانش در ارتباط با آیه ۶۲ سوره ۲۳ (مؤمنون): ”نزد ما کتابی
1.. تفسیر العیاشی، ج۱، ص۴.
2.متن روایت مورد استناد برـ اشر در تفسیر عیاشی، ج۱، ص۴ چنین است: «أيها الناس إني فرطكم و أنتم واردون علي الحوض و حوضي ... ألا و إني سائلكم حين تردون علي عن الثقلين فانظروا كيف تخلفوني فيهما حتى تلقوني قالوا: و ما الثقلان يا رسول الله قال: الثقل الأكبر كتاب الله سبب طرفه بيدي الله و طرف في أيديكم، فاستمسكوا به لا تضلوا و لا تذلوا و الثقل الأصغر عترتي أهل بيتي فإنه قد نبأني اللطيف الخبير أن لا يتفرقا حتى يلقياني ... فلا تسبقوهم فتضلوا، و لا تقصروا عنهم فتهلكوا، فلا تعلموهم فهم أعلم منكم». (م.)
3.. ابو جعفر الطوسی، التبیان فی تفسیر القرآن (نجف، ۱۳۷۶-۱۳۸۵/۱۹۵۷-۱۹۶۴)، ج۱، صص۳-۴.
