181
خردگرايي در قرآن و حديث

۴۹۳.پيامبر صلى الله عليه و آله :خردمند، هميشه از خوبى ها پرده برمى دارد ، گرچه عيبهايى بزرگتر در ميان مردم باشد .

۴۹۴.پيامبر صلى الله عليه و آله :خردمند ، بسيار در هراس است و آمال و آرزوهايش كم است .

۴۹۵.امام على عليه السلامـ در حكمتهاى منسوب به ايشان ـ: خردمند، هرگاه سخنى گويد، آن را با سخنى حكيمانه و ضرب المثلى همراه سازد ، و نادان هرگاه سخن گويد، آن را با سوگند همراه كند .

۴۹۶.امام على عليه السلامـ در حكمتهاى منسوب به ايشان ـ: خردمند، به نيكان غبطه مى خورد تا به آنان ملحق شود و آنان را دوست مى دارد تا با دوستى اش با آنان شريك شود، گرچه در عمل، مانند آنان نباشد .

۴۹۷.امام على عليه السلامـ در حكمتهاى منسوب به ايشان ـ: خردمند، با زندگى سخت، همراه خردمندان، مأنوس تر است تا زندگى خوش، همراه ابلهان .

۴۹۸.امام على عليه السلام :خردمند آن است كه از ديگران عبرت گيرد .

۴۹۹.امام على عليه السلام :خردمند، در جستجوى كمال است و نادانْ در جستجوى ثروت .

۵۰۰.امام على عليه السلام :خردمند، آن است كه در آن جا كه فهميد، مى ايستد .

۵۰۱.امام على عليه السلام :خردمند ، هرگاه بداند، عمل كند و هرگاه عمل كند، آن را خالص سازد، و هرگاه [عمل خود را ]خالص كند ، كناره گيرد .

۵۰۲.امام على عليه السلام :خردمند، كسى است كه رأى خويش را متّهم سازد و به آنچه نفس او برايش بيارايد، اعتماد نكند .

۵۰۳.امام على عليه السلام :خردمند، كسى است كه نفْس خويش را در خشم ، رغبت و ترسْ در اختيار خود بگيرد .

۵۰۴.امام على عليه السلام :خردمند، كسى است كه زبانش را از بدگويى پشت سر ديگران، نگه دارد .

۵۰۵.امام على عليه السلام :خردمند، كسى است كه هرگاه سكوت كند، بينديشد و هرگاه سخن گويد، [خدا را] به ياد داشته باشد، و هرگاه بنگرد ، عبرت گيرد .

۵۰۶.امام على عليه السلام :خردمند، دشمن خوشى هاى خويش است و نادان، بنده شهوت خويش .

۵۰۷.امام على عليه السلام :خردمند، آن است كه شهوتش را بميراند .


خردگرايي در قرآن و حديث
180

۴۹۳.عنه صلى الله عليه و آله :العاقِلُ لا يَكشِفُ إلاّ عَن فَضلٍ وإن كانَ عَيِيًّا مَهينًا عِندَ النّاسِ ۱ .

۴۹۴.عنه صلى الله عليه و آله :العاقِلُ كَثيرُ الوَجَلِ ، قَليلُ الأَماني وَالأَمَلِ ۲ .

۴۹۵.الإمام عليّ عليه السلامـ فِي الحِكَمِ المَنسوبَةِ إلَيهِ ـ: العاقِلُ إذا تَكَلَّمَ بِكَلِمَةٍ أتبَعَها حِكمَةً ومَثَلاً ، وَالأَحمَقُ إذا تَكَلَّمَ بِكَلِمَةٍ أتبَعَها حَلِفًا .

۴۹۶.عنه عليه السلامـ أيضًا ـ: العاقِلُ يُنافِسُ الصّالِحينَ لِيَلحَقَ بِهِم ، ويُحِبُّهُم لِيُشارِكَهُم بِمَحَبَّتِهِ وإن قَصَّرَ عَن مِثلِ عَمَلِهِم .

۴۹۷.عنه عليه السلامـ أيضًا ـ: العاقِلُ بِخُشونَةِ العَيشِ مَعَ العُقَلاءِ آنَسُ مِنهُ بِلينِ العَيشِ مَعَ السُّفَهاءِ ۳ .

۴۹۸.عنه عليه السلام :العاقِلُ مَنِ اتَّعَظَ بِغَيرِهِ .

۴۹۹.عنه عليه السلام :العاقِلُ يَطلُبُ الكَمالَ ، الجاهِلُ يَطلُبُ المالَ .

۵۰۰.عنه عليه السلام :العاقِلُ مَن وَقَفَ حَيثُ عَرَفَ .

۵۰۱.عنه عليه السلام :العاقِلُ إذا عَلِمَ عَمِلَ ، وإذا عَمِلَ أخلَصَ ، وإذا أخلَصَ اعتَزَلَ .

۵۰۲.عنه عليه السلام :العاقِلُ مَنِ اتَّهَمَ رَأيَهُ ولَم يَثِق بِكُلِّ ما تُسَوِّلُ لَهُ نَفسُهُ .

۵۰۳.عنه عليه السلام :العاقِلُ مَن يَملِكُ نَفسَهُ إذا غَضِبَ وإذا رَغِبَ وإذا رَهِبَ .

۵۰۴.عنه عليه السلام :العاقِلُ مَن صانَ لِسانَهُ عَنِ الغيبَةِ .

۵۰۵.عنه عليه السلام :العاقِلُ إذا سَكَتَ فَكَرَ ، وإذا نَطَقَ ذَكَرَ ، وإذا نَظَرَ اعتَبَرَ .

۵۰۶.عنه عليه السلام :العاقِلُ عَدُوُّ لَذَّتِهِ ، الجاهِلُ عَبدُ شَهوَتِهِ .

۵۰۷.عنه عليه السلام :العاقِلُ مَن أماتَ شَهوَتَهُ .

1.تاريخ بغداد : ۱۳ / ۲۲۳ ، المطالب العالية : ۳ / ۲۱۶ / ۳۳۰۰ نقلاً عن مسند الحارث وكلاهما عن أبي الدرداء.

2.تنبيه الخواطر : ۲ / ۱۱۸ .

3.(۵۷۴ ـ ) شرح نهج البلاغة : ۲۰ / ۲۸۹ / ۳۰۶ ، و ص ۳۲۰ / ۶۷۰ وص۳۴۰ / ۸۹۵ .

  • نام منبع :
    خردگرايي در قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، با همکاری: رضا برنجکار و عبدالهادی مسعودی، ترجمه: مهدی مهریزی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1378
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4507
صفحه از 516
پرینت  ارسال به