ب) اشاره به تمثیل۱ یک فریسی۲ و باجگیر که در عهد جدید آمده است؛ اما نویسنده مقاله این نظریه بل را درخور مناقشه میداند.۳
اشپایر نیز آن را با חטא / ḥeta به معنای گناه مرتبط میداند و در توضیح، به اعداد ۱۴: ۳۹ ـ ۴۰ و تثنیه ۱: ۴۱ ـ ۴۶ اشاره میکند:
و چون موسی این سخنان را به جمیع بنیاسرائیل گفت، قوم بسیار گریستند؛ و بامدادان بهزودی برخاسته، به سر کوه برآمده، گفتند: «اینک حاضریم و به مکانی که خداوند وعده داده است میرویم، زیرا گناه کردهایم (כִּי חָטָאנוּ / kî ḥātānû) (اعداد ۱۴: ۳۹ ـ ۴۰).
شاهد مثال در این فقره عبارت חָטָאנוּ / ḥātānû است که به نظر اشپایر با حطّه ارتباط معنایی و لفظی دارد. وی نظریاتی تفسیری نیز در این زمینه دارد که مورد
1.. در انجیل لوقا ۱۸: ۹ ـ ۱۴ مسیح این تمثیل را بیان میکند:
«و این مَثَل را آورد برای بعضی که بر خود اعتماد میداشتند که عادل بودند و دیگران را حقیر میشمردند؛ که دو نفر یکی فریسی و دیگری باجگیر به هیکل رفتند تا عبادت کنند.آن فریسی ایستاده، بدینطور با خود دعا کرد که خدایا تو را شکر میکنم که مثل سایر مردم حریص و ظالم و زناکار نیستم و نه مثل این باجگیر. هر هفته دو مرتبه روزه میدارم و از آنچه پیدا میکنم، ده یک میدهم؛ اما آن باجگیر دور ایستاده، نخواست چشمان خود را به سوی آسمان بلند کند؛ بلکه به سینه خود زده گفت، خدایا بر من گناهکار ترحم فرما. به شما میگویم که این شخص، عادل کرده شده به خانۀ خود رفت به خلاف آن دیگر؛ زیرا هر که خود را برافرازد، پست گردد و هر کس خویشتن را فروتن سازد، سرافرازی یابد».
2.. فریسیان (لاتین: pharisæus گرفتهشده از لغت عبری פְּרוּשִׁים پروشیم به معنای گروه جدا) در مقابل صدوقیان و اسنیان، بخش بزرگی از کاهنان یهود را شامل میشدند که در برابر یونانیزدگی مقاومت و بر اجرای تمام شریعت موسی (ع) پافشاری میکردند. تقابل فکری آنها با مسیح در اناجیل بهخوبی مشهود است (نک. متی ۲۳ : ۱۳ ـ ۲۹).
3.. R. Bell, A Commentary on the Quran, ed. By C. E. Bosworth and M. J. Richardson (Manchester, ۱۹۹۱), on ۲: ۵۸
به نقل از:
Busse, R. "BĀb ḤiṬṬA: QurʾĀn ۲: ۵۸ And the entry into Jerusalem", Jerusalem Studies in Arabic and Islam, vol. ۲۲, p. ۲, ۱۹۹۸.
